روز جهانی عدالت اجتماعی
روز جهانی عدالت اجتماعی 20 فوریه هر سال برگزار می‌شود تا به جهانیان یادآوری کند کاستی‌های بسیاری برای رسیدن نوع بشر به یک زندگی عادی اما خوب وجود دارد. جهان امروز با مسائل ناگواری مواجه است که میلیون‌ها نفر را از داشتن یک زندگی عادلانه محروم می‌کند. بخش بزرگی از جمعیت جهان بدون آنکه مقصر باشند، از امکانات اولیه مانند خانه، شغل، مراقبت‌های بهداشتی، آموزش، تغذیه و غیره بی‌بهره هستند.
این وظیفۀ مسئولان کشورها و اداره‌کنندگان سازمان‌های بین‌المللی است که اطمینان حاصل کنند، می‌توانیم جهانی بسازیم که عدالت اجتماعی در آن جاری باشند.
سازمان ملل متحد این روز را برای توجه به عدالت اجتماعی انتخاب کرده است تا به این واسطه، کشورها به مسائل مهمی همچون ریشه‌کنی فقر، اشتغال همۀ افراد، کار شایسته، تساوی جنسیتی و دسترسی به رفاه اجتماعی و عدالت دوباره بیندیشند و آنها را در اولویت خود قرار دهند.
در ادامه می‌خوانید:
- عدالت اجتماعی چیست؟
- تاریخچۀ روز جهانی عدالت اجتماعی
- روز جهانی عدالت اجتماعی در سال 2023
- چگونه روز جهانی عدالت اجتماعی را گرامی بداریم؟
- چرا روز جهانی عدالت اجتماعی مهم است؟
- تلاش نیکان برای عدالت اجتماعی
عدالت اجتماعی چیست؟
عدالت اجتماعی به معنای حقوق برابر برای همۀ مردم و پایداری بر این آرمان است که همه افراد بشر باید بدون هیچ‌گونه تبعیضی از مزایای پیشرفت‌های اقتصادی و اجتماعی بهره‌مند باشند و به حقوق یکدیگر احترام بگذارند و مصالح عمومی را رعایت کنند. به زبان ساده‌تر عدالت اجتماعی عبارت است از شناخت حقوق طبیعی و قراردادی که جامعه برای تمام افراد قائل است.
تاریخ نشان می‌دهد ضرورت عدالت اجتماعی با شکل‌گیری اجتماعات و درک انسان از هم‌زیستی با دیگران معنا یافته است و با اینکه عدالت اجتماعی، آرزوی بشریت بوده و هست ولی هر چه بر دانش و آگاهی بشر افزوده‌شده نابرابری، تبعیض و فقر در جوامع بشری نیز بیشتر شده است.
در حقیقت با توجه به اهمیت عدالت اجتماعی، این موضوع همچنان یکی از موضوعات کلیدی تمام بحث‌ها در جهان است به‌طوری‌که روز جهانی عدالت اجتماعی برای توجه بیشتر به آن برگزیده شده است.
پایان دادن به فقر، تبعیض نژادی، محرومیت و بیکاری یکی از چند موضوعی است که ضرورت نام‌گذاری چنین روزی را بیشتر می‌کند. هدف سازمان ملل برای نامیدن بیستم فوریه به این نام، رعایت حقوق برابر میان همۀ مردم صرف‌نظر از جنسیت، گروه سنی، نژاد، قومیت، مذهب، فرهنگ و… اعلام‌شده است؛ همچنین می‌توان گفت رعایت حقوق پناه‌جویان و مهاجران از مهم‌ترین موضوعات عدالت اجتماعی مطرح می‌شود.
با وجود اینکه بیش از یک دهه از نام‌گذاری چنین روزی می‌گذرد، اما واقعیت دنیای امروز نشان می‌دهد که همچنان عدالت اجتماعی در حد یک شعار باقی‌مانده است و در بسیاری از نقاط دنیا برخی افراد حتی از اولیه‌ترین امکانات مانند آب آشامیدنی سالم محروم هستند و با واژه‌هایی چون توسعه اجتماعی، زیست‌محیطی و اقتصادی نمی‌توانند ارتباطی برقرار کنند و نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که نابرابری اقتصادی میان ثروتمندان و فقرا در جهان به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش‌یافته است.
هنگامی که از عدالت اجتماعی صحبت می‌شود هرکسی تصوری از ابعاد این موضوع در ذهن دارد، اما عدالت اجتماعی واقعاً کدام عرصه‌ها را در بر می‌گیرد. کارگروهی پژوهشی در آلمان با بررسی دقیق مهم‌ترین نظریه‌های مربوط به عدالت در عصر حاضر، کوشیده است ابعاد مفهوم عدالت اجتماعی را روشن‌تر کند. این کارگروه در بررسی‌های خود پنج بعد عدالت اجتماعی را به‌قرار زیر ارائه کرد:
جلوگیری از گسترش فقر و تلاش برای ریشه‌کن ساختن آن
افزایش شانس اجتماعی از طریق آموزش
افزایش شانس اجتماعی از طریق ایجاد فرصت‌های شغلی بیشتر و تقسیم متناسب‌تر درآمدها
توجه به نقش ویژه زنان
ایجاد امنیت اجتماعی از طریق برقراری نسبت عادلانه میان سطح درآمد و هزینه‌های اجتماعی مانند بهداشت و درمان
نتیجۀ این پژوهش نشان می‌دهد که دریافت امروزین از عدالت اجتماعی، بیشتر متوجه تقسیم عادلانه‌ی شانس‌های برابر است. اینکه چگونه می‌توان عدالت اجتماعی را در هر جامعه ایجاد کرد، به تغییر نگرش حاکمان، برنامه‌ریزان، مدیران اقتصادی و تک‌تک افراد جامعه بستگی دارد و چنین شرایطی زمانی به دست می‌آید که افراد جامعه به‌دور از تعصب‌ها و تبعیض‌ها و بر پایه ملاحظه‌های انسانی و عقلانی، روابط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جامعه را بر اساس عدالت شکل دهند.
تاریخچۀ روز جهانی عدالت اجتماعی
بسیاری از مردم جهان با مسائل مهمی از جمله بحران‌های مالی جدی، بیکاری شدید، فقر، محرومیت، تبعیض و دسترسی‌نداشتن به امکانات مواجهند. در سال 1995، کپنهاگ پایتخت دانمارک، میزبان یک اجلاس جهانی برای توسعۀ اجتماعی بود. این اجلاس منجر به انتشار اعلامیۀ کپنهاگ شد. بیش از 100 رهبر سیاسی در این اجلاس متعهد شدند که فقر را کاهش دهند، برای اشتغال کامل تلاش کنند و جوامعی با ثبات، ایمن و عادلانه بسازند.
در سال 2005 در نیویورک، کشورهای عضو سازمان ملل، بیانیه و برنامۀ اقدام کپنهاگ را در جلسۀ کمیسیون توسعه اجتماعی بررسی کردند. آنها موافقت کردند که متعهد به پیشبرد توسعه اجتماعی شوند. دو سال بعد در تاریخ 26 نوامبر 2007، مجمع عمومی سازمان ملل متحد در شصت‌وسومین نشست مجمع عمومی خود 20 فوریۀ هر سال را روز جهانی عدالت اجتماعی اعلام کرد. در 10 ژوئن 2008، سازمان بین‌المللی کار I.L.O اعلامیۀ عدالت اجتماعی برای جهانی شدن عادلانه را تصویب کرد.
سازمان ملل متحد و دفتر بین‌المللی کار، تاکنون مطالب بسیاری دربارۀ اهمیت عدالت اجتماعی به مردم ارائه کرده است. آنها همچنین طرح‌هایی برای ارتقای عدالت اجتماعی تهیه می‌کنند.
روز جهانی عدالت اجتماعی در سال 2023
شعار روز جهانی عدالت اجتماعی هر سال شعاری مشخص دارد، غلبه بر موانع و آزادسازی فرصت‌ها برای عدالت اجتماعی شعار سال 2023 است.
سال 2023 گرچه معضلات، جنگ‌ها و مسائل سال قبل را همراه خود داشت اما فاجعه‌های دیگری از جمله زلزله در ایران، ترکیه و سوریه در نخستین ماه‌های آن بر دشواری‌های این سال افزود. در دورانی که بشر اکنون می‌گذارند، جنگ، ناامنی غذایی، فقر و تغییرات آب‌و‌هوایی بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارند.
بی‌عدالتی اجتماعی همه‌جا هست و مردم جهان این قدرت را دارند که تغییرات اجتماعی اثربخشی را رقم زنند. نژادپرستی، برابری، آموزش، مراقبت‌های بهداشتی، مهاجرت، و حقوق همۀ اقلیت‌های گوناگون فقط تعداد اندکی از نبردهای عدالت اجتماعی است که هنوز در سال 2023 جریان دارند.
چگونه روز جهانی عدالت اجتماعی را گرامی بداریم؟
از یک هدف اجتماعی دفاع کنید
مسائل اجتماعی متعددی وجود دارد که نیاز به توجه دارد. تحقیق کنید و یکی از آنها را که بیشتر برایتان چالش‌برانگیز است برگزینید. این مسئله می‌تواند هر چیزی مربوط به نژاد، تحصیلات، مراقبت‌های بهداشتی، سوءتغذیه و… باشد. از رسانه‌های اجتماعی برای انجام یک کمپین مجازی استفاده کنید. مکالمه‌ای را شروع کنید، گفت‌وگو بسازید، از دیگران دعوت کنید و بکوشید تغییری در جهان پدید آورید.
برگزاری یک رویداد عدالت اجتماعی
در سراسر جهان رویدادهای ویژۀ عدالت اجتماعی معمولاً برای افزایش آگاهی مردم برگزار می‌شوند. اگر امکان برگزاری چنین رویدادی در محله یا شهرتان وجود دارد می‌تواند میزبان یکی از آنها باشید. تلاش شما موجب می‌شود بتوانید قدمی برای ایجاد دنیایی عادلانه‌‌تر بردارید.
خود را آموزش دهید
بسیاری از مسائل اجتماعی به دلیل کمبود اطلاعات در مرکز توجه جهانیان قرار نمی‌گیرند. می‌توانید با خواندن کتاب، گفت‌وگو با گروه‌های آسیب‌دیده و کمی تحقیق و جست‌وجو دانش کافی به دست آورید. همچنین می‌توانید سفر کنید و وضعیت کشورهای دیگر را ببینید تا دست‌کم خودتان از زندگی مردم و میزان فراگیر بودن یا نبودن عدالت اجتماعی در آنها باخبر شوید.
به خیریه‌ها کمک کنید
خیریه‌ها از جمله مراکزی هستند که مردم در آنها به هم‌نوعان خودشان کمک می‌کنند. هدف بیشتر خیریه‌ها افزایش دسترسی افراد محروم به بهداشت، غذا، تحصیل و درمان است. همۀ این‌ها مواردی هستند که می‌توانند به بهبود عدالت اجتماعی کمک کنند. از این منظر همکاری با خیریه‌ها در روز جهانی عدالت اجتماعی راه خوبی است تا به تحقق این موضوع در جهان کمک کنید.
چرا روز جهانی عدالت اجتماعی مهم است؟
عدالت اجتماعی دنیایی منصفانه می‌آفریند
عدالت اجتماعی در ایجاد جهانی عادلانه برای همه ضروری است. چه دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی اولیه برای زندگی بهتر باشد چه تحصیل، فرصت‌های برابر، یا زندگی در یک دنیای امن، عدالت اجتماعی لازم است تا اطمینان حاصل شود که جهان عادلانه است و هر کسی می‌تواند پیشرفت کند.
زندگی با عزت کند
با دسترسی به آموزش، مراقبت‌های بهداشتی، سرپناه، اشتغال و… افراد می‌توانند بدون تکیه بر ترحم دیگران آبرومندانه زندگی کنند. مهم است که مردم در این دنیا احساس تعلق داشته باشند تا روابط هماهنگ و پیشرفت را تضمین کنند.
مسائل اجتماعی برجسته شده است
روز جهانی عدالت اجتماعی آگاهی را در مورد بسیاری از مسائل رایج در جهان افزایش می‌دهد که به اندازۀ کافی به آنها توجه نمی‌شود. به عنوان مثال بسیاری نمی‌دانند اما سوءتغذیه در سراسر جهان مسئله‌ای جدی است و سلامت افراد بیشماری را تهدید می‌کند. البته سوءتغذیه فقط ناشی از فقر و گرسنگی نیست و دسترسی نداشتن به مواد غذایی مفید هم یکی از عوامل مهم بروز سوءتغذیه در افراد به‌ویژه کودکان است. برجسته‌شدن چنین مسائلی، اهمیت آنها را در چشم جوامع افزایش می‌دهد و موجب می‌شود کمک به رفع آنها نیز افزایش یابد.
تلاش نیکان برای عدالت اجتماعی
مؤسسۀ خیریۀ نیکان ماموت، از آن مراکزی است که یاران و حامیان همواره برای تحقق عدالت اجتماعی تلاش می‌کنند. اینستاگرام مؤسسه پُر است از داستان‌ها و گزارش‌هایی در این زمینه.
نیکان که خود را حامی خانواده‌ها می‌داند تلاش کرده است تا در طول بیش از یک دهه فعالیت خود با کمک به خانواده‌ها برای اشتغال، معیشت، تأمین ابزار کار و زندگی، تحصیل دانش‌آموزان و دانشجویان، مهیاکردن سرمایۀ لازم برای مسکن خانواده‌ها، درمان بیماران و جمع‌آوری توزیع کمک‌های ضروری مردم هنگام بحران‌ها به تحقق عدالت اجتماعی کند.
در روز عدالت اجتماعی این مؤسسۀ خیریه بر اهداف خود همچنان مصمم است زیرا نیکان به دنبال جهانی است که در آن تمام انسان‌ها در شادی و سلامتی باشند.
نظرات
نظر شما در مورد این مطلب چیست؟