کار خیر در شب های قدر
شب های قدر در فرهنگ کشورهای مسلمان و البته ایران جایگاه ویژه‌ای دارند. همان‌طور که ماه رمضان روزهای معنوی و عزیزی برای مردم است، شب های قدر هم افراد بسیاری را به مسجدها می‌کشاند تا اوقات بیشتری را در این ماه به دعا و راز و نیاز مشغول باشند.
شب قدر یا شب سرنوشت همان لحظۀ مهم تاریخ اسلام است که قرآن از سوی خدا بر محمد(ص) پیامبر اسلام نازل شد. گرچه دقیقاً مشخص نیست که این رویداد چه زمانی رخ داده است اما احتمال قرار گرفتن آن یکی از سه شب نوزدهم، بیست‌ویکم و بیستوسوم رمضان بیشتر است و به همین دلیل این شب‌ها مراسم ویژه‌ای در مساجد برگزار می‌شود.
مسلمانان مخصوصاً ده شب آخر ماه رمضان را مبارک می‌دانند زیرا معتقدند که شب قدر با نعمت و رحمت خدا فرامی‌رسد و در آن گناهان آمرزیده و دعاها پذیرفته می‌شوند.
در ادامه می‌خوانید:
نگاه تاریخی به شب های قدر
قرآن‌شناسان دیدگاهی روایی اسلامی دربارۀ ارتباط محتوای سورۀ قدر به نزول قرآن در یک شب بر محمد را دارند. در این آیه آمده است: «راستی که ما آن را در شب قدر فرو فرستادیم و چه تو را به شب قدر آگاه تواند کرد. شب قدر از هزار ماه برتر است. در این شب فرشتگان و روح به اِذن پروردگارشان از هر امر فرود می‌آیند. این شب تا صبحگاه سلام است.» (سوره قدر آیات ۱ تا ۵)
برخی از مفسران معتقدند که قرآن دو بار بر محمد نازل شده‌است. به این معنا که یک بار در شب قدر همۀ سوره‌های این کتاب بر او نازل شد اما پیامبر اسلام در طول 23 سال هم ایات قرآن را به شکل تدریجی از سوی خدا دریافت کرد.
تفاوت شب قدر با شب احیا
اَحیا به معنی شب‌زنده‌داری است؛ یعنی شبی را با خواندن قرآن، دعا و عبادت به صبح رساندن. به جا آوردن سنت‌های احیا برای بسیاری از مسلمانان مهم و ضروری است؛ مهم‌ترین شب‌ها برای برگزاری مراسم احیا نیز شب های قدر یعنی نوزدهم، بیست‌ویکم و بیستوسوم ماه مبارک رمضان است.
به این ترتیب مشخص شد که قدر و احیا به یک معنا نیست و در واقع قدر یکی از شب‌هایی است که احیا و شب‌زنده‌داری در آن فضیلت زیادی دارد. بنا بر روایات و احادیث، احیا در شب اول ماه رجب، شب نیمۀ شعبان، شب عید فطر و شب عید قربان هم ثواب زیادی دارد.
فضیلت‌های شب قدر
بسیار گفته شده است که شب قدر از هزار ماه برتر است اما به راستی شب قدر چه برتری و فضیلت‌هایی دارد که آن را از دیگر شب‌های سال متمایز می‌کند؟
شب قدر «قلب رمضان» است. در روایت‌های اسلامی چنین آمده است که در شب قدر گناهان با دعا و طلب بخشش، آمرزیده می‌شود. همچنین گفته شده است هر مؤمنی که شب قدر را بیدار بماند و احیا بگیرد، تمام گناهانش بخشوده می‌شود. دیگر آنکه در شب قدر ملائکه نازل می‌شوند و فرشتگان، مقدرات یک سال مؤمنان را عرضه می‌کنند.
اعمال شب های قدر
آموزه‌های اسلامی اعمال مشخصی را برای شب های قدر سفارش کرده است. پیش از همۀ مناسک اما این خوابیدن در شب قدر است که مذموم شمرده شده. گرچه همۀ روزها و شب‌های ماه رمضان ارجمند هستند؛ اما از آنجا که شب های قدر را زمان توجه خداوند به بندگان و بخشش گناهان می‌دانند؛ توصیه شده است که مسلمانان در این شب‌ها به جای خوابیدن دست به دعا بردارند، قرآن بخوانند.
به همین دلیل است که در شب های قدر مسلمانان تا سحر بیدار می‌مانند، قرآن به سر می‌گیرند و دست به دعا برمی‌دارند. با این حال از آنجا که زمان دقیق شب های قدر مشخص نیست، بعضی مسلمانان 10 روز پایانی ماه رمضان را بیش از دیگر ایام این ماه عبادت می‌کنند تا مطمئن باشند که در زمان اصلی شب قدر مشغول عبادت بوده‌اند.
اعمال شب های قدر دو گونه است؛ بخش نخست اعمالی است که در هر سه شب قدر انجام می‌شود و مشهور به «اعمال مشترک» است. بخش دوم شامل اعمالی است که مخصوص هر یک از شب‌های نوزدهم، بیست‌ویکم و بیست و سوم ماه رمضان است و در دیگر شب‌ها تکرار نمی‌شود.
نذری شب های قدر
شب‌های ماه رمضان زمان خوبی برای نذری‌دادن، صلۀ رحم و پخش نذری میان مردم است. تهیه و پخش نذری در این شب‌ها یکی از سنت‌های ایرانیان است. هرکسی در شب‌های قدر به فراخور توانایی‌اش نذری و خیراتی را تهیه و بین روزه‌داران تقسیم می‌کند.
نذری می‌تواند هرچیزی باشد، لقمه‌ای نان و پنیر، یک بطری آب، یه جعبه خرما، شیرینی خانگی یا یک وعده غذای کامل. بسیاری دوست دارند افطارشان را با دیگر روزه‌داران شریک شوند یا شب‌های قدر برای بیدارباشان و مؤمنان شب‌زنده‌دار سحری ببرند و به همین دلیل است که بازار نذری در این شب‌ها داغ داغ است.
نیکان و کار خیر در شب های قدر
با اینکه نذری‌دادن لذت‌بخش و راضی‌کننده است اما در شب‌های ماه رمضان هم می‌توان کار متفاوتی انجام داد و حتی نذر را به شکل دیگری ادا کرد.
ماه رمضان از قدیم زمانی برای کمک به نیازمندان و گرفتن دست ناتوانان بوده است. می‌توان در این شب‌ها هم قدم در راه خیر گذاشت و لذت عبادت در شب‌های قدر را با کمک به نیازمندان دوچندان کرد. در شب‌ها هستند کسانی که نه فقط برای افطار و سحر چیزی در سفره ندارند بلکه با بیماری دست‌وپنجه نرم می‌کنند و برای پیدا کردن شغلی آبرومند مستأصل شده‌اند؛ کمک به این افراد هیچ چیز کمتر از نذری دادن ندارد.
مؤسسۀ خیریۀ نیکان ماموت به عنوان حامی خانواده‌ها در سال‌های فعالیت خود تلاش کرده است کمک‌های خیران اعم از کمک‌های عمومی، نذورات و صدقات را به بهترین شکل برای کمک به مددجویان هزینه کند. نیکان در هفت شاخۀ معیشت، مسکن، اشتغال، درمان، بحران، آموزش و رفاهی اداری فعالیت می‌کند و می‌کوشد تا آنجا که در توان دارد به افراد بیشتری خدمات برساند. شرح این فعالیت‌ها را می‌توانید در صفحۀ اینستاگرام مؤسسه بخوانید.
در شب‌های قدر می‌توانید نذورات خود را از اینجا به نیکان بسپارید تا گره از مشکلات نیازمند یا بیماری گشوده شود. نیکانی‌ها با کمک همۀ خیران و نیکوکاران می‌تواند به نیازمندان یاری برساند، در شب های قدر حلقۀ دیگری از زنجیرۀ خیر باشید و دل‌های محرومان و نیازمندان را شاد کنید.
خوشحال می‌شویم اگر نظرات خود دربارۀ مقاله‌های نیکان را از کادر پایین با ما در میان بگذارید.
نظرات
نظر شما در مورد این مطلب چیست؟