پزشکان یاری دهندگان خیریه ها
بیمار شدن عجیب نیست، هر کدام از ما ممکن است در برحه‌ای زندگی خود با بیماری دست‌وپنجه نرم کنیم. با این حال مراجعه به پزشک و دریافت خدمات پزشکی برای همۀ مردم آسان نیست. بسیاری از افراد ممکن است به پزشک مناسب دسترسی نداشته باشند و بعضی دیگر از عهدۀ پرداخت هزینۀ پزشک برنمی‌آیند، به همین دلیل است که پزشکان یاری دهندگان خیریه ها محسوب می‌شوند زیرا می‌توانند فقط با در اختیار قرار دادن تخصص خود، به افراد بسیاری کمک کنند.
مؤسسۀ خیریۀ نیکان ماموت، هر سال بخش بزرگی از فعالیت‌های خود را به تأمین امکانات درمانی نیازمندان، ساکنان مناطق محروم و خانواده‌های کم‌بضاعت اختصاص می‌دهد.
روز ملی پزشک، فرصتی است تا در کنار ارج نهادن به خدمات همۀ پزشکان به فعالیت آن گروه از پزشکانی توجه کنیم که نیرو و تخصص خود را در اختیار همۀ بیماران می‌گذارند و خیریه‌ها را فراموش نمی‌کنند.
در ادامه می‌خوانید:
- روز پزشک چه روزی است؟
- دربارۀ بوعلی سینای پزشک
- بوعلی و اخلاق پزشکی
- در روز پزشک چه کارهایی می‌توان انجام داد؟
- چرا روز پزشک مهم است؟
- چند حقیقت دربارۀ پزشکی در ایران
- پزشکان یاری دهندگان خیریه ها
روز پزشک چه روزی است؟
نخستین روز شهریور هر سال زادروز ابوعلی سینا؛ پدر علم پزشکی و امیر پزشکان، است. روزی که به پاس خدمات و تألیفات و فعالیت‌های گستردۀ این دانشمند، فیلسوف و پزشک بزرگ ایرانی در حوزۀ پزشکی و برای تجلیل از پزشکان، روز پزشک نام‌گذاری شده است.
در پیشینۀ تاریخی و فرهنگ عمومی و باور اجتماعی مردم ایران، همواره طبابت و طبیب از قداست و جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده است و به همین دلیل به‌جاست که در یک روز خاص از زحمات پزشکان قدردانی شود.البته در همۀ کشورها روزی به بزرگداشت پزشکان اختصاص داده می‌شود، حتی در برخی کشورها این روز یکی از تعطیلات رسمی است.
شاید انتظار این باشد که چنین روزی از سوی بیماران جشن گرفته شود، اما بیشتر اوقات نهادهای رسمی هستند که برای این روز برنامه‌هایی را تدارک می‌بینند. به هر حال این روز فرصت مناسبی است تا به پزشکان و زحماتی که برای کمک به بیماران متحمل می‌شوند توجه و از آنان قدردانی شود.
دربارۀ بوعلی سینای پزشک
بوعلی سینا که پدر و مادرش او را حسین نام نهاده بودند در سال 359 هجری در بخارا به دنیا آمد. او در رشته‌های بسیاری از جمله فلسفه، ستاره‌شناسی و ریاضیات از سرآمدان بود اما بدون شک بوعلی سینا را می‌توان از برجسته‌ترین شخصیت‌های عرصۀ پزشکی ایران و جهان به حساب آورد.
بوعلی با کمال دقت آثار بقراط و به‌ویژه جالینوس را مطالعه کرده بود. به واسطه هوش سرشار و دانش گستردۀ پزشکی‌اش، آثار متعددی در زمینۀ پزشکی به یادگار گذاشته که مهم‌ترین آنها کتاب ارزشمند «قانون» است.
او به جز نوشتن کتاب‌های پزشکی در طبابت نیز بسیار حاذق بود و نوآوری‌هایش در پزشکی بسیار جالب توجه هستند. به عنوان مثال بعضی‌ها او را بنیانگذار علوم آزمایشگاهی و نفرولوژی می‌دانند زیرا نخستین طبیبی بود که توصیه کرد نمونۀ ادرار بیماران مورد بررسی قرار گیرد.
او برای نخستین بار در تاریخ پزشکی به اثر پادتنی و پادزهری خون سگ هار در درمان بیماری هاری پی برد و به همین دلیل او را پایه‌گذار علم ایمنی‌شناسی «ایمنولوژی» می‌دانند.
همچنین بوعلی نخستین پزشکی است که توصیف درستی از عضلات چشم، عصب شنوایی و عصب صورتی ارائه داد و نشانه‌شناسی فلج فاسیال را ارائه کرد؛ به همین دلیل در سال‌های اخیر در بعضی از کتاب‌های نورولوژی این فلج را «فلج ابن‌سینا» می‌نامند.
نوآوری‌های پزشکی او فهرستی بلندبالاست که می‌توان دربارۀ آن بسیار سخن گفت، خلاصه آنکه بوعلی نخستین صرع‌شناس دنیای طب، اولین شرح‌دهندۀ مراحل سل ریوی و نخستین کسی بود که نقش عوامل روان‌شناختی در تکوین گروهی از بیماری‌های جسمی را تشخیص داد و در واقع او را می‌توان پدر طب روان‌تنی (سایکوسوماتیک) و روان‌پزشکی دانست.
با همین چند نمونۀ مختصر هم حتی کسی که بوعلی سینا را نشناسند، با انتخاب روز تولد او به عنوان روز پزشک موافق خواهد بود.
بوعلی و اخلاق پزشکی
بوعلی سینا در عین حال که پزشک و دانشمندی بی‌نظیر بود، در جای‌جای کتاب خود «قانون» نظراتش دربارۀ اخلاق پزشکی را نیز مدنظر قرار داده است. او معتقد بود که پزشک باید به شکلی مسئولانه مسلط و حاذق باشد تا طبابت او خطری برای بیمار ایجاد نکند.
دیگر آنکه او تلاش می‌کند تا از دارو و جراحی با دقت و فقط در صورت نیاز استفاده کند. همچنین او برای پیشگیری از بیماری ارزش بسیار قائل است و به شکلی بی‌سابقه برای شناخت انواع مشکلات روانی و بیماری به حساب آوردن آنها تلاش می‌کند.
بوعلی سینا برای بیمار به مثابۀ انسان اهمیت و ارج بسیار قائل است و معتقد است که پزشک باید به هر شکل تلاش کند بیمار در روند درمان آسیب نبیند.
در روز پزشک چه کارهایی می‌توان انجام داد؟
از پزشک‌های خانوادگی‌تان تشکر کنید
این موضوع بسیار مهم است که کار دشوار و فداکاری هرروزۀ پزشکان در بیمارستان‌ها و جوامع را قدر بشناسیم. می‌توانید، برای پزشک خانوادگی خود یک کارت قدردانی یا ایمیل بفرستید، به مرکز پزشکی محلی خود کمک مالی کنید یا حتی برای پزشک خود گل بفرستید. با حدود 200هزار نفر که به عنوان پزشک و جراح در سراسر ایران مشغول به کار هستند، پزشک شما خوشحال خواهد شد که بداند کار سخت او برای سلامتی شما ارزشمند بوده است.
برای یک معاینۀ ضروری برنامه‌ریزی کنید
مراجعۀ منظم به پزشک می‌تواند به یافتن مشکلات سلامتی پیش از شدت‌یافتن آنها کمک کند و شانس درمان بیماری احتمالی افراد را افزایش دهد. به جای پرهیز از مراجعه به پزشکان یا دیگر ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی، در برنامه‌ریزی ویزیت‌های منظم ابتکار عمل به خرج دهید تا مطمئن شوید که در مسیر درستی برای سلامت‌نگه‌داشتن خود هستید.
سلامت باشید
هرچند پزشکان عاشق تشخیص و کمک به کاهش مشکلات سلامتی شما هستند، با این حال آنها از شما می‌خواهند که سالم بمانید. برای همین موضوع، خوب است که به تمرین روتین‌های سالم روزانه ادامه دهید، بیشتر آب بنوشید، ورزش کنید و وعده‌های غذایی متعادلی مصرف کنید. پزشک شما (و سلامتی شما) مطمئناً از شما تشکر خواهند کرد!
چرا روز پزشک مهم است؟
تسکین بیشتر از دردها
پزشکان نه تنها بیماری‌های روزمره ما را تشخیص می‌دهند، بلکه به ترس‌ها، تنهایی و اضطراب ما نیز رسیدگی می‌کنند. آنها توصیه‌های ارزشمندی را ارائه می‌دهند تا نه تنها از نظر جسمی بلکه از نظر روحی نیز به ما کمک کنند. آنها با گوش دادن به آنها به ما کمک می‌کنند تا زنده بمانیم و پیشرفت کنیم.
دوباره ما را دور هم جمع کردند
پزشکان برای از بین‌بردن بیماری، قلب ما را در دستان خود نگه دارند و استخوان‌های شکسته ما را دوباره کنار هم قرار دهند. با انجام کارهای باورنکردنی که هر روز انجام می‌دهند، افرادی که در غیر این صورت ممکن بود بمیرند، این کار را نمی‌کنند و ما می‌توانیم زندگی طولانی‌تر و کامل‌تری داشته باشیم. صرف نظر از تخصص آنها، پزشکان به طور قابل توجهی رفاه شما را بهبود می‌بخشند و در پیشبرد زندگی بیماران خود بسیار مهم هستند. پزشکان واقعاً ابرقهرمانان روزمره هستند!
آنها انعطاف‌پذیر هستند
یک پزشک به طور متوسط نزدیک به 60 ساعت در هفته کار می‌کند و حتی چشمگیرتر این است که آنها 1.5 برابر بیشتر از یک فرد معمولی کار می‌کنند. پزشکان روحیۀ بسیار قدرتمندی دارند و تحت فشار به خوبی کار می‌کنند، آنها سخت کوش هستند و به هر بیمار به اندازۀ کافی و لازم توجه دارند. اگر یک نفر باشد که می‌توانید روی او حساب کنید و هرگز دچار ضرر نشوید، او قطعاً پزشک شما است.
چند حقیقت دربارۀ پزشکی در ایران
مهم‌ترین پزشک اساطیر ایران کیست؟
اوستا منشا هنر درمانگری را ثریته و ایزدان یا قهرمانان دیگری می‌داند که مهارت‌های شگفت داشتند و برای نسل انسان سودمند بودند.
ثریته به معنی سوم است. او سومین کسی است که گیاه هوم را می‌فشارد، بیماری‌ها را درمان می‌کند و از ایزدان دو پسر پاداش می‌گیرد. بر اساس آنچه در وندیداد آمده است می‌توان این احتمال را داد که ثریته در سه شیوۀ پزشکی باستان یعنی کاردپزشکی، افسون پزشکی و گیاه پزشکی تبحر داشته است.
ثریته که شفا بخش و فراهم کنندۀ هوم است، سومین انسانی است که هوم را برای جهان مادی فراهم کرد و از آفریدگار خواست به او دارویی دهد که با آن برابر درد، بیماری، فساد، عفونت و مرگی که اهریمن با جادوی خود پدید می‌آورد، مقاومت کند.
آفریدگار در پاسخ به تمنای ثریته هزاران گیاه شفابخش را که پیرامون گیاه گوکرن در اقیانوس کیهانی می‌رویند، فرو فرستاد و به همین دلیل، از ثریته به عنوان کسی یاد می‌کنند که بیماری، تب و مرگ را از مردمان دور کرد.
نخستین مرکز آموزش پزشکی در ایران
ساسانیان دانشگاه جندی شاپور را در سال ۲۷۱ و در دزفول تاسیس کردند. این نهاد باستانی دارای یک بیمارستان آموزشی به همراه یک کتابخانۀ بزرگ بود که نخستین بیمارستان آموزشی جهان به شمار می‌رود.
خسرو انوشیروان، پادشاه ساسانی، به دلیل گرایش فراوانی که به دانش و پژوهش داشت، گروه بزرگی از دانشمندان را در جندی شاپور گرد هم آورد، در این زمان بود که برزویه پزشک بزرگ ایرانی، ماموریت مسافرت به هندوستان برای گردآوری بهترین‌های دانش هند را بر عهده گرفت. ترجمه‌ای که برزویه از کتاب «پنچه تنتره» هندی به پارسی میانه انجام داد، امروزه به نام کلیله و دمنه معروف است و مهم‌ترین دلیل شهرت او محسوب می‌شود.
جندی شاپور در گذر زمان به کانون‌های اصلی دانش‌ورزی، فلسفه و پزشکی در جهان باستان تبدیل شد. این مرکز چنان معتبر بود و حرفه‌ای عمل می‌کرد که برای اعطای اجازۀ طبابت به دانش‌آموختگان دانشگاه جندی شاپور، آزمون و امتحان برگزار می‌کرد.
در آن زمان جندی شاپور به کانون اصلی انتقال دانش بین شرق و غرب تبدیل شده بود، زیرا تمام کتاب‌های شناخته شدۀ پزشکی، در کتابخانۀ جندی شاپور گردآوری و ترجمه شده بود، همچنین به دستور انوشیروان، آثار افلاطون و ارسطو به پهلوی ترجمه و در دانشگاه جندی شاپور تدریس می‌شد.
نخستین دانشگاه پزشکی نوین ایران کجاست؟
دانشگاه علوم پزشکی ارومیه نخستین دانشگاه پزشکی نوین ایران است. این دانشگاه را آمریکایی‌ها به رهبری دکتر وحدانی تأسیس کردند. امیر تومان حاکم وقت ارومیه و سرتیپ نجف قلی خان خسروی رئیس ایل قره پاپاق سولدوز کمک‌های قابل توجهی برای ساخت این دانشگاه ارائه دادند تا ساخت و راه‌اندازی آن پایان یابد.
سرپرستی این دانشکده که قدیمی‌ترین مرکز آموزش عالی به سبک جدید در ایران به شمار می‌ورد بر عهدۀ دکتر ژوزف کاکران بود، او تحصیلات پزشکی را در نیویورک گذرانده بود و از معدود کسانی بود که پزشکی نوین را می‌دانستند. دانشکدۀ پزشکی ارومیه در طی پنج دورۀ پنج ساله و به مدت ۲۷ سال فعالیت خود، ۲۶ پزشک ایرانی را تحویل جامعه آن روز داد. بنا بر شواهد موجود، قبل از آن تاریخ فقط سه پزشک در ارومیه مشغول طبابت بوده‌اند.
نخستین جراح ایرانی
ابوالقاسم بختیار متولد سال شمسی ۱۲۴۸ و درگذشته به سال ۱۳۴۹، نخستین پزشک متخصص جراح ایرانی بود. او اولین پزشک ایرانی است که دکترای خود را از دانشگاه سیراکیوس آمریکا دریافت کرد. بختیار بنیانگذار دانشکده پزشکی دانشگاه تهران و از استادان این دانشگاه بود.
ریاست بخش جراحی بیمارستان شرکت نفت نیز از افتخارات او بود. بختیار بیشتر از 40 سال داشت که برای تحصیل به کالج آمریکایی تهران که بعدها دبیرستان البرز نامیده شد، قدم گذاشت. ساموئل جکسون مدیر این کالج که شاهد هوش و استعداد بی‌نظیر ابوالقاسم بود، به او کمک کرد تا برای تحصیل پزشکی راهی آمریکا شود، او سرانجام در پنجاه و پنج سالگی تحصیل در رشتۀ پزشکی را به پایان رساند. . وقتی او در سال 1309 به ایران بازگشت، او به دستور رضاشاه پهلوی بازگشته بود تا دانشکده پزشکیدانشگاه تهران را راه‌اندازی کند.
نخستین پزشک کودکان ایران کیست؟
دکتر محمد قریب، پزشک و پدر طب کودکان ایران، دارای مدرک دکترا از فرانسه، عمرخود را صرف گسترش پزشکی نوین و تربیت متخصصان اطفال کرد. وی از مؤسسان سازمان انتقال خون و بیمارستان مرکز طبی کودکان است.
قریب در کنار مهارت‌های پزشکی، شاگردان خود را به برقراری ارتباط درست با بیمار و همدردی با آنان ترغیب می‌کرد. کتر قریب خدمات وسیعی در حوزۀ پزشکی نوین به مردم ارائه داد. یکی از این فعالیت‌ها، تلاش برای ریشه‌کنی فلج اطفال بود. بیماری‌ای که به سادگی با مصرف واکسن در دوران نوزادی، ریشه‌کن می‌شود. از آنجا که در آن دوران مردم ایران با واکسن و تزریق دارو موافق نبودند، قریب تلاش بسیاری برای فرهنگ‌سازی و ترغیب مردم به تزریق واکسن به کودکان کرد.
پزشکان یاری دهندگان خیریه ها
بوعلی سینا به عنوان یکی از اخلاق‌مداران عرصۀ پزشکی همواره به شرایط بیماران توجه بسیار داشت. بیماران هر روز رنج بیماری را به سختی تحمل می‌کنند اما گاه در این مسیر ناتوانی مالی آنان را به رنج‌های بیشتری گرفتار می‌کند و به همین دلیل است که به کمک خیریه‌ها نیاز دارند.
مراکزی مانند مؤسسۀ خیریۀ نیکان ماموت که رفع مشکلات خانواده‌‌ها به عنوان هدف اصلی فعالیت‌های خود انتخاب کرده است به تأمین امکانات پزشکی برای نیازمندان بسیار اهمیت می‌دهد.
در چنین مسیری معمولاً پزشکان یاری دهندگان خیریه ها هستند و با حضور در فعالیت‌های خیریه و ارائۀ خدمات به بیماران نیازمند، نیکان را یاری می‌رسانند. پزشکان بسیاری صمیمانه تخصص و وقت خود را در اختیار مددجویان مؤسسۀ نیکان قرار می‌دهند.
بسیاری از مراجعان نیکان، متقاضیان خدمات درمانی هستند و بدون کمک پزشکان ارائۀ خدمات به آنان برای نیکان واقعاً دشوار بود. این پزشکان در زمینه‌های مختلفی فعال هستند که از جمله آنها می‌توان به متخصصان رشته‌های مغز و اعصاب، آنکولوژی، زنان، پوست، اورولوژی کودکان و پزشکان عمومی اشاره کرد.
همۀ پزشکانی که با نیکان همکاری می‌کنند در بیمارستان‌های دولتی شهر تهران فعال هستند، این خیریه در شهرهای دیگر به جای همکاری با پزشکان، از طریق مددکاری بیمارستان‌ها هزینه‌های بیماران نیازمند را پرداخت می‌کند.
بخش مهمی از فعالیت‌های خیریۀ نیکان به فراهم کردن خدمات درمانی اختصاص دارد. بیماران نیازمند پس از تماس با مؤسسه و ارائۀ مدارک پزشکی، برای ویزیت، جراحی یا خدمات دیگر به پزشکان معرفی می‌شوند.
گروه پزشکان همراه با نیکان، از مهم‌ترین یاوران این مؤسسه هستند، آنان مسیر خدمات رسانی این خیریه را هموار می‌کنند و شایسته است که روز پزشک را به آنان تبریک گوییم.
نیکان امیدوار است که روزی ابتلا به بیماری‌ها کاهش یابد و همگان به پزشکان متخصص دسترسی داشته باشند اما تا آن زمان، تأمین پزشک، هزینه‌های درمان و تهیۀ دارو برای نیازمندان را از مهم‌ترین اهداف خود می‌داند.
برای آگاهی از برنامه‌های نیکان برای روز پزشک می‌توانید به صفحۀ اینستاگرام ما بپیوندید.
نظرات
نظر شما در مورد این مطلب چیست؟