روز جهانی خودمراقبتی
همیشه شنیده‌ایم که در زندگی خودمان از همه چیز و همه کس مهم‌تر هستیم. این گفته البته دعوت به خودخواه‌بودن نیست و یک دلیل مهم دارد، اگر ما سالم، امن و به لحاظ روانی شاد و قوی باشیم، می‌توانیم در زندگی عزیزانمان تأثیری مثبت داشته باشیم، کارمان را به درستی انجام دهیم و هنگام بحران‌ها و مشکلات کارآمد باشیم.
در روز جهانی خودمراقبتی، همه باید بپرسیم که در مقابل خودمان چقدر مسئول هستیم؟ چقدر به خودمان توجه می‌کنیم و مراقبیم تا روح و جسم سالمی داشته باشیم. شاید عبارت خودمراقبتی جدید به نظر برسد اما این مفهوم در همۀ سنت‌ها و باورهای مذهبی وجود دارد و انسان‌ها همیشه دعوت شده‌اند که صیانت از نفس را در همه حال اولویت بدانند. در نظر تخصصی پزشکان و متخصصان بهداشت عمومی هم خودمراقبتی اهمیت بسیاری دارد و در همۀ دهه‌ها به سالمندان و بیماران توصیه می‌شد که شیوه‌های سالم‌تری را برای زندگی انتخاب کنند و به علاوه سلامت روان خود را نیز جدی بگیرند.
با این حال اصطلاح خودمراقبتی (Self Care) در دهۀ 1950 میلادی رواج یافت تا همۀ مردم در همۀ سنین را به سلامتی دعوت کنند. ایده، ساده بود: مراقبت از خود، چه رفع نیازهای فیزیکی مانند غذاخوردن باشد و چه نیازهای روانی مانند تراپی‌رفتن، به افراد کمک می‌کند که بتوانند افرادی مؤثر و کارآمد باشند.
در دهه 1970، این ایده از پزشکی فراتر رفت و به عرصه‌های دیگری همچون سیاست، به ویژه جنبش زنان و جنبش حقوق مدنی گسترش یافت. هر دوی آنها خودمراقبتی را به عنوان یکی از اجزای حیاتی پلتفرم‌های خود ترویج می‌کردند، تصور این بود که یک جامعۀ فعال فقط به اندازۀ ناسالم‌ترین عضوش سالم است و به همین دلیل تمرکز واقعی باید بر رفاه همۀ اعضای جامعه باشد.
در دهه‌های بعد آنچه به عنوان خودمراقبتی معرفی شد با اقتصاد گره خورد و نشان داد که برای سلامت جسم و روان باید از رفاه کافی برخوردار بود. به علاوه چه یک خدمات زیبایی گرانقیمت انتخاب کنید و چه تصمیم بگیرید چند ساعت بیشتر بخوابید، خودمراقبتی به هیچ عنوان خودخواهانه نیست و همگان حق دارند که آرامش و شادی را تجربه کنند و یا به سراغ تفریحاتی بروند که انرژی آنان را برای ادامۀ روند زندگی تأمین کند.
روز جهانی خودمراقبتی هر سال 24 جولای جشن گرفته می‌شود. این روز بر اهمیت خودمراقبتی به عنوان سنگ بنای سلامتی جامعه تأکید می‌کند. در این روز، مردم سراسر جهان تشویق می‌شوند تا خودمراقبتی را بخشی از برنامۀ روزمره قرار دهند و آن را به یک اولویت تبدیل کنند.
خودمراقبتی بسیار مهم است زیرا مردم نیاز دارند از خودشان مراقبت کنند و خود را در اولویت قرار می‌دهند. این موضوع باعث شده است که مردم در مورد آن صحبت کنند و علاقۀ دیگران را افزایش دهند تا با اولویت‌دادن به خود، سلامت و تندرستی خود را کنترل کنند. امروز از شما می‌خواهیم که خودمراقبتی کنید، حتی اگر شده فقط کمی قدم بزنید.
در ادامه می‌خوانید:
- تاریخچۀ روز جهانی خودمراقبتی
- خودمراقبتی چیست؟
- انواع خودمراقبتی
- چند پیشنهاد برای خودمراقبتی
- سوالات متداول روز جهانی خودمراقبتی
- پنج واقعیت جالب در مورد مراقبت از خود
- چرا روز جهانی خودمراقبتی مهم است؟
تاریخچۀ روز جهانی خودمراقبتی
خودمراقبتی یکی از مهم‌ترین پایه‌های سلامتی است و به همین دلیل بنیاد جهانی خودمراقبتی در سال 2011 برای افزایش آگاهی عموم مردم، روز جهانی خودمراقبتی را بنیان نهاد. این مناسبت بر مزایای خودمراقبتی تأکید دارد زیرا که در هر زمانی از شبانه‌روز، هفت روز هفته، صرف نظر از فصل، می‌توان آن را احساس کرد. به بیان دیگر، مزایای خودمراقبتی، همیشگی است و به یک روز محدود نمی‌شود.
خودمراقبتی چیست؟
در روز جهانی خودمراقبتی شاید پیش از هر چیز باید دربارۀ ماهیت این روز صحبت کرد. خودمراقبتی عملی آگاهانه است، به این معنی که هر کسی باید برای بهبود سلامت روانی و جسمی خود و برای احساس خوبی را در زندگی تجربه کند، آن را دنبال کند. خودمراقبتی چیز پیچیده‌ای نیست، کافی است اطمینان حاصل کنید که هر شب به اندازه می‌خوابید، فعالیت بدنی مناسبی دارید و برای هواخوری از خانه بیرون می‌روید.
خودمراقبتی برای افزایش تاب‌آوری در برابر عوامل استرس‌زای زندگی که نمی‌توان آنها را از بین برد، بسیار حیاتی است و موجب می‌شود افراد به ورژن بهتری از زندگی خود دست یابند.
با این حال بسیاری از مردم مراقبت از خود را نه یک اولویت، بلکه تجملی و غیرضروری می‌دانند. در نتیجه، آنها احساس غرق شدن و خستگی می‌کنند و می‌پندارند توانایی کافی را برای مقابله با مشکلات اجتناب ناپذیر زندگی ندارند.
انواع خودمراقبتی
روز جهانی خودمراقبتی فرصت خوبی برای آشنایی با این مفهوم است. باید دانست که خودمراقبتی گونه‌های مختلفی دارد و می‌تواند به جنبه‌های مختلفی از زندگی ما کمک کند.
خودمراقبتی جسمانی یا فیزیکی
اگر می‌خواهید بدن شما به طور مؤثر کار کند، باید از بدن خود مراقبت کنید. به خاطر داشته باشید که ارتباط قوی بین بدن و ذهن شما وجود دارد. وقتی از بدن خود مراقبت می‌کنید، بهتر فکر می‌کنید و احساس بهتری نیز خواهید داشت.
خودمراقبتی جسمانی شامل شیوۀ تغذیه، میزان خواب، میزان فعالیت بدنی و میزان مراقبت از نیازهای بدنی است. استراحت به اندازۀ کافی، مصرف دارو طبق دستورالعمل و مدیریت سلامتی همه، بخشی از خودمراقبتی جسمانی هستند.
خودمراقبتی اجتماعی
اجتماعی‌شدن کلید مراقبت از خود است. اما، اغلب اوقات، وقت‌گذاشتن برای دوستان دشوار است و با بیشترشدن برنامه‌های زندگی، این احتمال که روابط اجتماعی نادیده گرفته شوند، افزایش می‌یابد.
داشتن ارتباط نزدیک با دوستان و اعضای خانواده برای سلامت مهم است. بهترین راه برای پرورش و حفظ روابط نزدیک این است که برای ایجاد آنها وقت و انرژی کافی گذاشته شود.
خودمراقبتی روانی
طرز فکر و چیزهایی که ذهن افراد از آنها پر شده است، بر سلامت روانی تأثیر می‌گذارد. خودمراقبتی روانی شامل انجام کارهایی است که ذهن را فعال می‌کند، حل‌کردن معماها، یا یادگیری موضوعی جذاب، می‌تواند نمونه‌ای از این کارها باشد. ممکن است مطالعه کتاب یا تماشای فیلم هم ذهن افراد را تقویت کند.
خودمراقبتی روانی همچنین شامل انجام کارهایی است که کمک می کند افراد از نظر روانی سالم بمانند. برای مثال تمرین شفقت و پذیرش کمک می‌کند تا آدم‌ها گفت‌وگوی درونی سالم‌تری با خود داشته باشند.
خود مراقبتی معنوی
تحقیقات نشان می‌دهد که حضور معنویت به طور کلی در زندگی به سبک زندگی سالم‌تری می‌انجامد. این می‌تواند شامل هر چیزی باشد که به شما کمک می‌کند حس عمیق‌تری از معنا، درک یا ارتباط با جهان ایجاد کنید. این که آیا از مدیتیشن لذت می‌برید، در مراسم مذهبی شرکت می‌کنید یا دعا می‌کنید، خودمراقبتی معنوی نامیده می‌شود.
خودمراقبتی حسی هیجانی
داشتن مهارت برای مواجهه با احساسات ناراحت‌کننده، مانند عصبانیت، اضطراب و غم، بسیار مهم است. خودمراقبتی حسی هیجانی شامل فعالیت‌هایی است که به شما کمک می‌کند احساسات خود را به طور منظم بشناسید و بیان کنید.
این که با یک شریک یا دوست نزدیک در مورد احساس خود صحبت کنید یا زمانی را برای فعالیت‌های اوقات فراغت خود اختصاص دهید که به شما در پردازش احساسات کمک کند، بسیار مهم است.
چند پیشنهاد برای خودمراقبتی
البته که خودمراقبتی می‌تواند کارهایی بسیار ساده و روزمره باشد اما برای آنکه ایده‌هایی هم برای آن داشته باشیم، بد نیست که در روز خودمراقبتی فهرستی در دسترس باشد.
یک روز در پارک
فاصله‌گرفتن از آدم‌ها و کارهای روزمره می‌تواند آرام‌بخش و خوشایند باشد. برای این کار کافی است یک پارک سرسبز و آرام بشناسید و سه چیز باخود برای رفتن به پارک بردارید: پتو، کتاب و یک نوشیدنی. ساعتی نشستن و کتاب خواندن در یک پارک زیبا می‌تواند بسیار دلچسب باشد و به شما آرامش بدهد.
چیزهای زیبا
در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۵ در مجله علمی Emotion منتشر شد، دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا برکلی دریافتند که فعالیت‌هایی که باعث شگفتی می‌شوند مثل تفکر دربارۀ یک شاهکار نقاشی، تماشای مناظر خیره‌کنندۀ طبیعی و مانند این‌ها تأثیر مستقیمی بر سلامت و امید به زندگی دارند. مطالعۀ دیگری که سال 2011 در دانشگاه لندن انجام شد، نشان داد که نگاه‌کردن به هنر باعث افزایش جریان خون به مرکز لذت در مغز می‌شود، اثری که مشابه نگاه‌کردن به کسی است که دوستش دارید.
خب این هم پیشنهاد دیگری است، اگر موزه، بنای باستانی و فرهنگی یا چشم‌اندازی طبیعی در دسترس دارید، گاهی به آنها سری بزنید.
پیاده‌روی آرام چطور است؟
شاید رفتن به کلاس‌های ورزشی یا عضویت در باشگاه‌ها هزینه‌بر باشد، اما پیاده‌روی هیچ هزینه‌ای ندارد، هر روز مسافتی را پیاده بروید، حتی اگر ناراحت و عصبانی هستید می‌توانید به تنهایی پیاده‌روی کنید، مطمئن باشید در پایان راه حس می‌کنید که باری از دوشتان برداشته شده است.
فیلم ببینید
هر فیلمی قصه‌ای برای خودش دارد و شما با هر فیلم می‌توانید یک جهان جدید را تجربه کنید. غرق‌شدن در این جهان‌ها بی‌پایان می‌تواند راه خوبی برای فاصله‌گرفتن از روزمرگی و احساسات ناخوشایند باشد. فقط کافی است آن نوع فیلمی را پیدا کنید که حال خوبی به شما می‌دهد و می‌تواند برای یکی دو ساعت تمام توجه شما را به خودش جلب کند.
بخوابید
برای خوابیدن ارزش ویژه‌ای قائل شوید. ما معمولاً دیرهنگام و اندک می‌خوابیم. فرقی نمی‌کند روی تنظیم ساعت خوابتان کار کنید یا گاهی اوقات یک چرت کوتاه به خودتان هدیه بدهید، به هر حال خواب کافی می‌تواند بر حال خوب افراد تأثیر مثبت بسیار ی داشته باشد.
تحرک داشته باشید
ممکن است به یک ورزش حرفه‌ای بپردازید یا فقط پیش از خواب چند حرکت سادۀ کششی انجام دهید؛ به هر حال، شما بسته به علاقه و توانایی‌تان می‌توانید کمی تحرک را در زندگی‌تان افزایش دهید. گاهی حتی می‌توانید با نوای یک موسیقی زیبا همراه شوید و بدنتان را با ریتم موسیقی هماهنگ کنید، کاری که نه فقط بر جسم که بر روان و البته عملکرد بهتر مغز نیز تأثیر دارد.
یک فعالیت گروهی پیدا کنید
با دوستانتان گروهی تشکیل دهید و یا به یک گروه بپیوندید تا تجربۀ یک کار گروهی شما را خوشحال کند. ممکن است با این گروه به کوه‌پیمایی بروید، جلسات کتابخوانی تشکیل دهید، برای نیازمندان کاری کنید، یک کار هنری بیاموزید یا هرچیز دیگری، مهم فقط این است که گاهی هم با دیگران در کاری همراه شوید.
با حیوانات وقت بگذرانید
شاید ندانید اما نوازش کردن گربه‌ها، سگ‌ها و اسب‌ها سه هورمون سروتونین، پرولاکتین و اکسی توسین را در بدن ما آزاد می‌کند و باعث آرامش و بهبود خلق‌وخوی ما می‌شود. اگر دوستانتان حیوان خانگی دارند، گاهی به آنها پیشنهاد دهید که مراقب حیوانشان باشید و به این ترتیب با حیوانات ارتباط برقرار کنید. به گروه‌های امداد حیوانات بپیوندید یا به کافه‌هایی سر بزنید که حیواناتی مثل گربه‌ها در آنها آزادانه زندگی می‌کنند. در روز جهانی خودمراقبتی سعی کنید بیشتر قدر آنها را بدانید.
***
در روز جهانی خودمراقبتی، مؤسسۀ خیریۀ نیکان ماموت که حامی خانواده‌هاست، برای همۀ افراد جامعه دنیای شاد و سرشار از سلامتی آرزو می‌کند. خیریه‌ها به عنوان یاور مردم با رسیدگی به مشکلات زیرساختی زندگی مددجویانشان و کمک به درمان بیماری‌ها به آنان کمک می‌کنند که توانایی خودمراقبتی را پیدا کنند و برای داشتن یک زندگی سالم و آرام تلاش کنند.
سوالات متداول روز جهانی خودمراقبتی
وقتی خودمراقبتی نکنید چه اتفاقی می‌افتد؟
خطرات زیادی وجود دارد که باید آنها را در نظر گرفت، از جمله استرس، عصبانیت، و بیماری، و همچنین احتمال فرسودگی شغلی هم بدون خودمراقبتی وجود دارد.
آیا مراقبت از خود خودخواهانه است؟
خودمراقبتی به معنای ارتقای خود است و لزومی ندارد که آن را بی‌توجهی به دیگران و نیازهای آنها بپنداریم. در روز جهانی خودمراقبتی باید بر اینکه تأکید کرد که خودمراقبتی، زیست شما را ارتقا می‌دهد، شما برای رویارویی با زندگی روزمره و همچنین تعامل با دیگران به ارتقای زندگی نیاز دارید.
نظرات
نظر شما در مورد این مطلب چیست؟