روز جهانی زنان بیوه
«بیوه» به چه معناست؟ در ادبیات روزمره بیوه به زنانی اطلاق می‌شود که همسر خود را از دست داده‌اند و باید زندگی خود و فرزندانشان را به تنهایی اداره کنند. در مقابل، برای مردانی که همین وضعیت را دارند، عنوانی در زبان فارسی وجود ندارد و همین موضوع نشان می‌دهد که این مفهوم بر جنسیت استوار است و فقط بخشی از جامعه را شامل می‌شود.
گرچه در نگاه اول، دسته‌بندی زنان با چنین عنوانی ممکن است جنسیت‌زده به نظر برسد اما زمانی که سازمان ملل متحد روزی با عنوان «روز جهانی زنان بیوه» را انتخاب کرده است، می‌توان حدس زد که این گروه از جامعه ممکن است دچار بحرانی انسانی باشند.
تخمین زده می‌شود که 258 میلیون بیوه در سراسر جهان وجود دارد و تقریباً یک نفر از هر 10 بیوه در فقر شدید زندگی می‌کند. به طور کلی زنان از مردان فقر بیشتری را تحمل می‌کنند، بی‌سوادی در میان آنان بیشتر است و در بسیاری جوامع توانایی رشد اقتصادی کمتری دارند. همین موضوع موجب می‌شود که در صورت مرگ همسر یا جدایی، نتوانند زندگی را به راحتی بگذرانند و تأمین معیشت برایشان دشوار باشد.
23 ژوئن هر سال به «روز جهانی زنان بیوه» اختصاص یافته، یک روز ویژه که سازمان ملل متحد آن برای رسیدگی به فقر و بی‌عدالتی که میلیون‌ها بیوه و افراد تحت تکفلشان با آن مواجهند، انتخاب کرده است.
شاید تصورش برای بسیاری دشوار باشد اما بیوه‌شدن بیشتر از آنچه بسیاری فکر می‌کنند، رایج است؟ فقط در ایالات متحده آمریکا که با جنگ و اشغال هم مواجه نیست، حدود 13 میلیون نفر وجود دارند که همسر خود را ازدست‌داده‌اند و بیش از 11 میلیون نفر از آنها زن هستند.
در ادامه می‌خوانید:
- تاریخچۀ روز جهانی زنان بیوه
- زنان نامرئی، مشکلات نامرئی
- صداهای پیشرو
- به سوی پیشرفت زنان بیوه
- چگونه می‌توان روز جهانی زنان بیوه را گرامی داشت؟
- پنج نکته در مورد بیوه‌ها و بیوه‌بودن
- چرا روز جهانی زنان بیوه مهم است؟
- خیریه‌ها و زنان بیوه
تاریخچۀ روز جهانی زنان بیوه
جنگ، حوادث هنگام کار، تصادف‌های جاده‌ای و بسیاری موارد دیگر می‌تواند موجب شود که زنان، شوهر خود را از دست بدهند. زنان بیوه در جوامع مترقی از چنین اتفاقی فقط متحمل آسیب‌های احساسی و روانی می‌شوند، اما در جوامع توسعه‌نیافته و سنتی، چنین زنانی باید فقر شدید، ازدواج اجباری، نگاه منفی اجتماع و به طور کلی یک زندگی سخت را تحمل کنند.
21 دسامبر سال 2010 مجمع عمومی سازمان ملل متحد، 23 ژوئن را روز جهانی زنان بیوه نامید. راجیندر لومبا، یکی از اعضای مجلس اعیان بریتانیا، کسی بود که نخستین بار بنیادی را مخصوص زنان بیوه و به‌ویژه زنان بیوه کشورهای در حال توسعه راه‌اندازی کرد.
او با الهام از مبارزات مادرش که در سال 1954 و در سن 37 سالگی بیوه شده بود، بنیاد لومبا را در سال 2005 تأسیس کرد. راجیندر لومبا پس از راه‌اندازی این بنیاد، یک کمپین جهانی پنج ساله را رهبری کرد تا سازمان ملل موضوع زنان بیوه را به رسمیت بشناسند. در نتیجه، مجمع عمومی سازمان ملل متحد به اتفاق آرا تصمیم گرفت تا روز جهانی زنان بیوه را تصویب و هر سال توجه جامعۀ جهانی را به مشکلات این زنان جلب کند.
از دست‌دادن شوهر در هر شرایطی دشوار و آسیب‌زاست، با این حال هدف این روز تضمین این موضوع است که زنان بیوه در سراسر جهان از حمایت لازم برای گذراندن این دوران فوق‌العاده سخت برخوردار شوند. در بسیاری از کشورها، زنان بیوه مجبورند در شرایط سختی زندگی می‌کنند، بسیاری از آنان از ارثیۀ شوهر درگذشته‌شان محروم می‌شوند و به دلیل بی‌سوادی و خانه‌داربودن، نمی‌توانند راهی برای تأمین معیشت خود بیابند. به علاوه این زنان با نگاه بد اجتماع هم مواجهند، در جوامع سنتی و مذهبی، آنها هدف درخواست‌های ناخوشایندی از سوی مردان قرار دارند یا حتی ممکن است بدیمن و نفرین‌شده قلمداد و از اجتماع رانده شوند.
با اینکه تصور مرگ یک انسان و بیوه‌شدن همسر و او بسیار ناخوشایند است، اما باتوجه به آنچه گفته شد بهتر آن است که جامعه برای هر اتفاق ناگواری آماده باشد و مهم‌تر از آن راه‌های حمایت از کسانی که نیازمند هستند را نیز بداند.
زنان نامرئی، مشکلات نامرئی
برای بسیاری از زنان در سراسر جهان، ازدست‌دادن همسر ویرانگر است و آنان را مجبور می‌کند به مبارزه‌ای طولانی مدت برای به‌دست‌آوردن حقوق اولیه‌شان تن دهند. با وجود اینکه بیش از 258 میلیون بیوه در سراسر جهان وجود دارد، بیوه‌ها در طول تاریخ در جوامع ما دیده و حمایت نمی‌شوند و مشکلات آنان از دید عموم جامعه مخفی میماند.
در جهان امروز، جنگ، درگیری‌های مسلحانه، آوارگی و مهاجرت، حوادث کار و حتی همه‌گیری بیماری‌ها مانند کووید-19 موجب بیوه‌شدن هرروزۀ هزار زن می‌شود. از سوی دیگر بسیاری از زنان با مشکل مفقودشدن شریک زندگیشان مواجهند و شرایط بغرنجی را تحمل می‌کنند.
صداهای پیشرو
صداهای پیشرو
تجربیات گذشته نشان می‌دهد که زنان بیوه اغلب از حقوقی مانند دریافت ارث و سرپرستی فرزندان محروم می‌شوند، اموالشان پس از مرگ همسر، غصب می‌شود و ممکن است به‌عنوان «ناقلان» بیماری با انگ‌زنی و تبعیض مواجه شوند. در سراسر جهان، احتمال دسترسی زنان به حقوق بازنشستگی سالمندی بسیار کمتر از مردان است، بنابراین مرگ همسر می‌تواند برای زنان مسن هم منجر به فقر شود.
در روز جهانی زنان بیوه، 23 ژوئن، خوب است به مسائلی پرداخت که زنان بیوه را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهد و همچنین به آنچه باید برای حفظ و ارتقای حقوق آنها انجام شود، توجه کرد.
به سوی پیشرفت زنان بیوه
سازمان ملل متحد 23 ژوئن را به عنوان روز جهانی زنان بیوه نام‌گذاری کرده است تا صداها و تجربیات زنان بیوه را به گوش همگان برساند و حمایت ویژه‌ای را جلب کند که آنها نیاز دارند.
این روزروز جهانی زنان بیوه فرصتی برای به رسمیت شناختن زنان بیوه و دستیابی آنان به حقوقشان است. در چنین روزی یکی از مهم‌ترین کارها آگاه‌کردن این گروه از زنان به حقوقی است که می‌توانند داشته باشند. زیرا این زنان حق دارند کاری شایسته و حقوقی منصفانه داشته باشند و از خدمات بازنشستگی و حمایت اجتماعی برخوردار باشند. آنان می‌توانند آموزش ببینند، کار کنند و برای داشتن یک زندگی خوب بکوشند. توانمندسازی زنان بیوه برای آنکه بتوانند از خود و خانواده‌هایشان حمایت کنند متضمن پرداختن به انگ‌های اجتماعی است که آنان را طرد می‌کند و به برخوردهای تبعیض‌آمیز علیه‌شان دامن می‌من می‌زند.
وضعیت زنان بیوه آن‌قدر دشوار است که حتی با وجود قوانین دولتی، ضعف در سیستم‌های قضایی بسیاری از دولت‌ها نحوۀ دفاع از حقوق زنان بیوه را در عمل به خطر می‌اندازد. ناآگاهی سیستم‌های قضایی در بسیاری کشورها باعث می‌شود که زنان بیوه از مراجعه به دستگاه قضایی برای دریافت غرامت اجتناب کنند.
همچنین روز جهانی زنان بیوه فرصتی است برای آنکه یادآوری شود که باید برنامه‌ها و سیاست‌هایی برای پایان دادن به خشونت علیه زنان بیوه و فرزندانشان، فقرزدایی، آموزش و حمایت‌های دیگر از بیوه‌ها در تمام سنین انجام اجرا شود، به‌عنوان مثال می‌توان در چارچوب برنامه‌های تسریع دستیابی به اهداف توسعه پایدار، بخشی را به بهبود زندگی زنان بیوه اختصاص داد.
در شرایط پس از جنگ، زنان بیوه باید برای مشارکت کامل در فرآیندهای صلح وارد شوند تا اطمینان حاصل شود که آنها نیز سهمی در صلح و امنیت پایدار دارند.
چگونه می‌توان روز جهانی زنان بیوه را گرامی داشت؟
دربارۀ زنان بیوه و این روز صحبت کنید
بهترین کاری که می‌توانید برای جشن گرفتن روز جهانی زنان بیوه انجام دهید، گسترش آگاهی در مورد بی‌عدالتی و مبارزات زنان بیوه در سراسر جهان است. جامعه خود را در مورد این موضوع آموزش دهید.
به آنان کمک کنید
شما می‌توانید به مؤسسات خیریه کمک مالی کنید یا از نظر مالی و عاطفی از یک بیوه یا فرزندانش حمایت مالی کنید و حتی به آنها کمک کنید به مدرسه بروند و درس بخوانند. به یاد داشته باشید، حتی کمک‌های کوچک می‌توانند بسیار مؤثر باشند.
داستان خود را به اشتراک بگذارید
اگر سخت‌ترین مرحلۀ زندگی خود را به عنوان یک بیوه پشت سر گذاشته‌اید یا اگر فردی را می‌شناسید که توانسته آن مرحله را بگذرانید، داستان خود را در رسانه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارید.
پنج نکته در مورد بیوه‌ها و بیوه‌بودن
درد می‌تواند بیشتر طول بکشد
دردهای زنان بیوه واقعاً عمیق هستند و سال‌ها طول می‌کشد تا آنها بتوانند به زندگی عادی بازگردند.
آنها به ارتباط انسانی نیاز دارند
یک بیوۀ غمگین معمولاً تمایل دارد از مردم دور بماند، اما آنها مشتاق ارتباط انسانی هستند.
میانگین سن بیوه‌شدن
میانگین سنی که در آن بیوه‌شدن رخ می‌دهد 59.4 سال است.
این یک اتفاق استرس‌زاست
بیوه‌شدن یکی از استرس‌زاترین وقایع زندگی است که کسی ممکن است تجربه کند.
منجر به فقر می‌شود
میزان فقر در بین زنان بیوۀ سالخورده چهار برابر بیشتر از همتایان متاهل است.
چرا روز جهانی زنان بیوه مهم است؟
آنها نیاز به کمک دارند
اغلب خانواده و دوستان برای مدت کوتاهی دور فرد سوگوار جمع می‌شوند و سپس به زندگی خود ادامه می‌دهند. اما این روز به ما یادآوری می‌کند که بیوه‌شدن پایانی ندارد و آنها به کمک و حمایت همیشگی نیاز دارند.
حقوق زنان بیوه را ترویج می‌کند
هدف روز جهانی بیوه تشویق اقدامات برای دستیابی به حقوق کامل برای زنان بیوه است. این امر نیاز به تحقیقات و آمار بیشتر در مورد تبعیض، فقر و خشونت را برجسته می‌کند.
زنان را توانمند می‌کند
روز جهانی زنان بیوه را توانمند می‌سازد، زیرا در برخی کشورها، حقوق زن تنها به شوهرش گره خورده است. این روز زنان را قادر می‌سازد تا هنجارها را بشکنند و قوی‌تر ظاهر شوند.
خیریه‌ها و زنان بیوه
در روز جهانی زنان بیوه خوب است به کارهایی که خیریه‌ها در این زمنینه انجام می‌دهند نیز اشاره کرد. یکی از مهم‌ترین کارهایی که خیریه‌ها در کشورهای در حال توسعه انجام می‌دهند، حمایت از زنان بیوه است، زنانی که در ایران آنها را به‌عنوان زنان سرپرست خانوار می‌شناسیم.
مؤسسۀ خیریۀ نیکان ماموت به عنوان حامی خانواده‌ها، رفع مشکلات زنان بیوه و سرپرست خانوار را همواره در اولویت قرار داده است و با کمک حامیان خود آنان را در تأمین معیشت، یافتن شغل، تهیۀ مسکن، درمان و بسیاری موارد دیگر یاری می‌کند.
بخشی از این زنان با تولید محصولات خانگی و صنایع دستی روزگار می‌گذرانند، محصولاتی که تعدادی از آنها را در فروشگاه وبسایت نیکان می‌توانید پیدا کنید و بخرید.
زنان بیوه، مشکلات بسیاری دارند، بسیاری از آنان با مشکلات درمان فرزندان بیمار، تهیۀ امکانات تحصیلی برای آنان و بسیاری چیزهای دیگر مواجه هستند، نیکان همواره تلاش کرده است در رفع این گرفتاری‌ها به زنان بیوه کمک کند.
با این حال خودکفایی و استقلال مددجویان یکی از اهداف مهم نیکان است و این مؤسسه همواره تلاش کرده است به زنان بیوه کمک کند، تا آنجایی پیشرفت کنند که بدون دریافت کمک‌های خیریه‌ای زندگیشان را بگذرانند.
داستان‌های زیادی از کمک به زنان بیوه و موفقیت آنان برای گذر از مشکلات در نیکان رقم خورده است، داستان‌هایی که می‌توانید شرح آنها را در اینستاگرام نیکان بخوانید.
دربارۀ زندگی زنان بیوه چه فکر می‌کنید، با چه تجربه‌هایی مواجه بوده‌اید و فکر می‌کنید بهترین رویکرد خیریه‌ها برای کمک به این گروه از زنان چیست؟ نظرات خود را از باکس پایین مطلب با ما در میان بگذارید.
من اکنون ۵۹ سال دارم و حدود ۲۰سال است ک بیوه شده ام و قربانی مرد پست و بی مسئولیت معتاد دو تا پسرم را در شهری عریب ب تنهایی با هزاران مشکلات بزرگ کردم و ۷ سال پیش بنا ب قول و وعده وعیدهای یک مرد چاپلوس و زبان باز بخاطر فرار از تنهایی و نیاز محبت عاطفی فریب خوردم او بعد از وابسته کردن شدید من هر روز بهانه های تراشید و دوباره من تنها موندم با دنیایی از سرافکندگی رنج و مشقت و حقارت پیش اقوام …. فقط میخام بگم ترا ب وجدان قلبیتون قسم ب خدا قسم ب جان فرزندان تون قسم بخاطر هوا و هوس خودتون زنان بیوه بدبخت را فلک زده نکنید ماها خیلی دل زخم و مظلوم و سرگردانیم بیشتر ازین ما را سیاه بخت امیال پست خود نکنید
حق دارند برای زندگی و حق دارند برای ازدواج محدد و با تعالیم انسانی و مذهبی ما باید توانمند سازی انها از همه لخاظ اقدام کرد.