پوشش همگانی سلامت و روز جهانی آن

پوشش سلامت همگانی و نقش خیریه‌ها: نگاهی به ایران و خیریه نیکان ماموت

پوشش همگانی سلامت (Universal Health Coverage – UHC) یکی از اصول بنیادین در تأمین عدالت اجتماعی و ارتقای کیفیت زندگی افراد در جوامع مختلف به شمار می‌رود. این مفهوم به‌طور خاص به ‌دنبال تضمین دسترسی همه افراد به خدمات بهداشتی و درمانی باکیفیت و بدون مواجهه با مشکلات مالی است، به‌طوری که افراد بتوانند خدمات بهداشتی مورد نیاز خود را در زمان و مکان مناسب دریافت کنند.

هر ساله در تاریخ ۱۲ دسامبر (۲۱ آذر)، روز جهانی پوشش همگانی سلامت برگزار می‌شود تا آگاهی عمومی را در خصوص اهمیت دسترسی همگانی به خدمات سلامت ارتقا دهد. این روز، یادآور تصویب تاریخی پوشش همگانی سلامت (UHC) توسط سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۲ است که به ‌عنوان گامی مهم در به رسمیت شناختن حق دسترسی عادلانه به خدمات سلامت برای همه افراد شناخته می‌شود.

هدف این روز، تشویق دولت‌ها، سازمان‌ها و مردم به پیشبرد برنامه‌هایی است که خدمات سلامت را به‌صورت فراگیر و بدون هزینه‌های سنگین در اختیار همه قرار دهد. در ایران، خیریه‌ها، از جمله خیریه نیکان ماموت، در این راستا نقشی حیاتی ایفا می‌کنند و تلاش دارند شکاف‌های موجود در دسترسی به خدمات بهداشتی را کاهش دهند و به بهبود وضعیت سلامت عمومی کمک کنند.

اهمیت پوشش همگانی سلامت در جهان

پوشش همگانی سلامت یکی از اهداف اصلی توسعه پایدار (Sustainable Development Goals – SDGs) است و تأمین دسترسی عادلانه به خدمات بهداشتی را به‌عنوان یکی از حقوق اساسی بشر معرفی می‌کند. این موضوع نه‌تنها به بهبود وضعیت سلامت جامعه کمک می‌کند بلکه فشارهای مالی بر خانواده‌ها را نیز کاهش می‌دهد. طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، سالانه بیش از ۸۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان به دلیل هزینه‌های سنگین درمان دچار مشکلات مالی جدی می‌شوند.

در ایران، این مسئله در مناطق روستایی و کم‌برخوردار بیشتر احساس می‌شود؛ زیرا افراد بسیاری به دلیل هزینه‌های بالای درمان یا کمبود امکانات پزشکی، از خدمات بهداشتی محروم هستند. این مشکل به‌ویژه برای اقشار کم‌درآمد و آسیب‌پذیر جدی‌تر است و نیازمند اقداماتی گسترده‌تر از سوی دولت و سازمان‌های غیردولتی است.

تم امسال روز جهانی پوشش سلامت: «سلامت: مسئولیت دولت‌هاست!»

تم امسال روز جهانی پوشش سلامت همگانی بر اهمیت سرمایه‌گذاری در پوشش سلامت همگانی تأکید دارد و از دولت‌ها می‌خواهد تا برای ایجاد برابری، تقویت انسجام اجتماعی و بهبود سلامت و رفاه عمومی، سرمایه‌گذاری لازم را انجام دهند. این امر نه‌تنها تأثیر مثبت بر اقتصاد ملی دارد، بلکه به افزایش مشارکت نیروی کار، بهبود بهره‌وری و تقویت تاب‌آوری فردی و اجتماعی منجر می‌شود.

کشورهای مختلف در سال ۲۰۱۵ برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار (SDG) که ارتقای سلامت و رفاه عمومی برای همه افراد را هدف قرار می‌دهد، متعهد شدند. با این حال، هنوز ۴.۵ میلیارد نفر از دسترسی به خدمات بهداشتی ضروری محروم هستند. در دو دهه گذشته، وضعیت حمایت مالی در برابر هزینه‌های درمان بدتر شده است، به‌طوری که ۲ میلیارد نفر با مشکلات مالی مواجه هستند و ۱.۳ میلیارد نفر به دلیل هزینه‌های سلامت وارد وضعیت فقر شده‌اند.

پیام اصلی روز جهانی پوشش سلامت امسال این است که دولت‌ها باید برای بهبود دسترسی به خدمات بهداشتی همگانی سرمایه‌گذاری کنند و از مردم، به‌ویژه آسیب‌پذیرترین گروه‌ها، در برابر هزینه‌های سنگین سلامت محافظت نمایند. در ایران، تحقق این شعار مستلزم تمرکز بر رفع موانع دسترسی به خدمات بهداشتی، به‌ویژه در مناطق کم‌برخوردار است. اقدامات مانند بهبود زیرساخت‌های بهداشتی، کاهش هزینه‌های درمان و تقویت آموزش عمومی برای پیشگیری از بیماری‌ها می‌تواند در راستای دستیابی به اهداف روز جهانی پوشش سلامت مؤثر باشد.

چالش‌های ایران در مسیر تحقق پوشش همگانی سلامت

ایران، به‌عنوان یک کشور در حال توسعه، در مسیر دستیابی به پوشش همگانی سلامت با چالش‌های متعددی روبه‌رو است. از جمله این چالش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نابرابری جغرافیایی: بسیاری از مناطق محروم و روستایی از مراکز درمانی و امکانات بهداشتی کافی محروم هستند.
• فشار مالی بر بیماران: خانواده‌های کم‌درآمد به دلیل هزینه‌های بالای درمان، قادر به تأمین نیازهای بهداشتی خود نیستند.
• کمبود منابع انسانی: توزیع نامناسب پزشکان و کادر درمان در سراسر کشور، به‌ویژه در مناطق دورافتاده، مشکلات زیادی ایجاد کرده است.
• نقص در نظام بیمه‌ای: علی‌رغم تلاش‌ها برای گسترش بیمه‌های همگانی، هنوز بخشی از مردم از پوشش بیمه‌ای مناسب برخوردار نیستند.

برای رفع این چالش‌ها، باید به تقویت زیرساخت‌ها، گسترش بیمه‌های سلامت و حمایت از مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد پرداخته شود. همچنین، توسعه فناوری‌های نوین می‌تواند در بهبود سیستم سلامت کمک زیادی کند. استفاده از پرونده‌های الکترونیک سلامت و پلتفرم‌های دیجیتال می‌تواند فرآیند ارائه خدمات را کارآمدتر و در دسترس‌تر کند.

نقش خیریه نیکان ماموت در ارتقای سلامت عمومی

در خیریه نیکان ماموت، هدف ما حمایت از خانواده‌های نیازمند و ارتقای سلامت عمومی است. این خیریه با هدف رفع نیازهای بهداشتی افراد آسیب‌پذیر و بهبود کیفیت زندگی آنان، مجموعه‌ای از اقدامات حمایتی را انجام می‌دهد. برخی از اقدامات اصلی این خیریه عبارتند از:
تأمین دارو و تجهیزات پزشکی: خیریه نیکان با کمک حامیان خود، هزینه‌های دارویی و درمانی افراد نیازمند را تأمین می‌کند و از فشار مالی بیماری بر خانواده‌ها می‌کاهد.

پروژه‌های حمایتی برای خانواده‌ها: این خیریه با ارائه کمک‌های معیشتی و بهداشتی، شرایط زندگی خانواده‌های آسیب‌پذیر را بهبود می‌بخشد.
آموزش بهداشت عمومی: خیریه نیکان ماموت در زمینه‌های مختلف به‌ویژه تغذیه سالم، پیشگیری از بیماری‌ها و رعایت بهداشت شخصی، برنامه‌های آموزشی برگزار می‌کند تا آگاهی جامعه نسبت به مسائل بهداشتی افزایش یابد.
کمک‌های اضطراری در بحران‌ها: در زمان وقوع بلایای طبیعی مانند سیل یا زلزله، خیریه نیکان با ارائه خدمات بهداشتی و درمانی فوری به کمک افراد آسیب‌دیده می‌شتابد.

سخن پایانی

پوشش همگانی سلامت، یک تعهد انسانی و اجتماعی است که تحقق آن نیازمند همکاری دولت‌ها، خیریه‌ها و جامعه است.
خیریه نیکان ماموت با اهدافی روشن و اقدامات هدفمند در تلاش است تا سهم خود را در ارتقای سلامت عمومی ایفا کند. امید است که با حمایت‌های جمعی و همکاری‌های بیشتر، به‌زودی شاهد تحقق پوشش همگانی سلامت برای تمامی اقشار جامعه باشیم و به سوی جامعه‌ای سالم‌تر، مقاوم‌تر و شاداب‌تر گام برداریم.