روز جهانی خط بریل؛ در ستایش توانمندسازی و برابری
چهارم ژانویه؛ سالروز تولد لوئی بریل، روز جهانی خط بریل است.
کودکی سهساله براثر یک حادثه آنهم در بازیهای ساده کودکانه بینایی خود را از دست میدهد اما او نمیخواست این واقعیت را بپذیرد؛ لوئی سه سال بعد و برای تحصیل به یک مدرسه شبانهروزی ویژه افراد دارای معلولیت فرستاده میشود و همین اتفاق، منجر به شکلگیری یکی از مهمترین اختراعات بشر برای کمک به زندگی افراد کمبینا و نابینا میشود.
سخن از لوئی بریل است که خط مخصوص نابینایان بهافتخار تلاش و اختراعش، خط بریل نام گرفت و حالا ۴ ژانویه، روز جهانی خط بریل برای بزرگداشتاش است. درباره سرنوشت لوئی بریل و اختراعش در ادامه بیشتر میگوییم اما خوب است در همین آغاز تاکید شود که این روز فرصتی برای یادآوری اهمیت دسترسی برابر و ضرورت مناسبسازی فناوریها برای جامعه نابینایان و کمبینایان است.
روز جهانی خط بریل؛ روزی بهافتخار لوئی بریل
همچنان که در بالا اشاره شد، روز جهانی خط بریل در ۴ ژانویه هر سال، بهافتخار لوئی بریل، خالق این خط نوشتاری برای نابینایان و کمبینایان، گرامی داشته میشود.
لوئی بریل در سال ۱۸۰۹ در فرانسه متولد شد و در کودکی به دلیل حادثهای نابینا شد. او در نوجوانی تصمیم گرفت ابزاری برای خواندن و نوشتن نابینایان ایجاد کند. لویی این خط را با الهام از سیستم ارتباطی نظامی به نام «نوشتههای شبانه»، آنهم در ۱۵ سالگی؛ یعنی سال ۱۸۲۴، طراحی کرد که نخست با استقبال چندانی روبهرو نشد اما در ادامه و با همراهی یکی از معاونان مدرسه، این خط حمایت و مورد استقبال قرار گرفت.
این سیستم، ترکیبی از نقاط برجسته است که افراد نابینا میتوانند با لمس آنها بخوانند و بنویسند. نامگذاری این روز توسط سازمان ملل متحد، گامی در راستای ترویج حقوق بشر و دسترسی برابر برای جامعه نابینایان و کمبینایان است. آنطور که پایگاه خبری سازمان ملل متحد دراینباره نوشته است، اهمیت این روز به این دلیل است که میتواند زمینه مناسب برای برابری و توانمندی همه اقشار جامعه بهخصوص نابینایان و کمبینایان را در یادگیری علم و استفاده از فناوریهای نو فراهم کنند.
از زبان جهانی میلیونها انسان چه میدانیم؟
خط بریل زبانی جهانی است که میلیونها نابینا و کمبینا در سراسر دنیا از آن برای آموزش، کار، و ارتباط استفاده میکنند. این خط، تنها ابزاری برای خواندن و نوشتن نیست؛ بلکه ابزاری برای توانمندسازی و استقلال نابینایان است.
آموزش خط بریل نهتنها برای نابینایان، بلکه برای همه افراد جامعه مفید است چراکه این آموزش میتواند به ارتباط بهتر با افراد نابینا و درک چالشهای آنها کمک کند. در حال حاضر، بیش از ۳۹ میلیون نابینا و ۲۵۳ میلیون کمبینا در جهان زندگی میکنند و بسیاری از آنها از خط بریل استفاده میکنند.
باوجود این آمار، هنوز بسیاری از افراد نابینا به دلیل کمبود امکانات آموزشی یا مناسبسازی، فرصت یادگیری این زبان را ندارند. این مسئله نشان میدهد که جامعه جهانی باید تلاش بیشتری برای توسعه آموزش و دسترسی به خط بریل انجام دهد.
ضرورت مناسبسازی فناوریهای نو برای افراد کمبینا و نابینا
در دنیای امروز، فناوری نقش کلیدی در زندگی انسانها ایفا میکند. اما آیا فناوریهای نو برای افراد نابینا و کمبینا مناسبسازی شدهاست؟ کتابها، فیلمها، نرمافزارها و دستگاههایی مانند گوشیهای هوشمند و لپتاپ، باید برای نابینایان قابلدسترسی باشند؛ این گزاره حقی ساده و مسلم است اما باید یادآوری شود که همچنان بسیاری از افراد کمبینا و نابینا از چنین حق سادهای محروم هستند.
بهعبارتدیگر، وجود صفحهخوانها، خط بریل الکترونیکی، و نرمافزارهای تبدیل متن به صوت از جمله اقداماتی است که میتواند به این دسترسی کمک کند اما متاسفانه و بهخصوص در ایران، هنوز بسیاری از فناوریها به نیازهای نابینایان توجه کافی ندارند. برای مثال، در طراحی بسیاری از وبسایتها و اپلیکیشنها، استانداردهای دسترسی رعایت نمیشود. بنابراین، ضرورت دارد که دولتها، شرکتها و نهادهای خیریه، در جهت مناسبسازی فناوریها برای نابینایان گام بردارند.
نیکان در کنار جامعه کمبینایان
اگرچه همچنان بسیاری از ابزارهای ارتباطی و فناوری کنونی برای افراد کمبینا و نابینا مناسبسازی نشده اما برای بسیاری از نابینایان ساکن در مناطق محروم و کمبرخوردار ایران، مشکل فراتر از این است. در چنین شرایطی، موسسات خیریه فعال در ایران، نقش مهمی در توانمندسازی جامعه نابینایان و کمبینایان ایفا میکنند.
موسسه خیریه نیکان ماموت یکی از این نهادهاست که با حمایتهای مادی و معنوی خود، زندگی بسیاری از افراد نابینا را بهبود بخشیده است. این موسسه در سالهای گذشته، ضمن شناسایی افراد کمبینا و نابینای کمبرخوردار، امکان تحصیل و پیشرفت آنها را فراهم کردهاست.
همچنین، خیریه نیکان با برگزاری پویشهای آموزشی و حمایتی و همچنین تولید محتوا در مناسبتهای مرتبط، به افزایش آگاهی عمومی درباره نیازهای جامعه افراد دارای معلولیت و بهخصوص نابینایان کمک کرده است. فعالیتهای نیکان نشان میدهد که باهمت و حمایت، میتوان چالشهای جامعه نابینایان را کاهش داد و شرایط بهتری برای زندگی آنها فراهم کرد؛ این تلاشها نهتنها به بهبود کیفیت زندگی افراد نابینا کمک میکند، بلکه گامی در راستای تحقق عدالت اجتماعی است.
کنار نیکان دنیای روشنتری بسازیم
در این مقاله تلاش شده که به بهانه روز جهانی خط بریل، به برخی مسائل افراد نابینا و کمبینا اشاره شود و گامی در جهت بهبود شرایط زندگی این جامعه برداشته شود. بهعبارتدیگر، روز جهانی خط بریل، نمادی از تلاشهای انسانی برای ایجاد برابری و دسترسی برابر است.
این روز به ما یادآوری میکند که نابینایان و کمبینایان، بخش مهمی از جامعه هستند که باید به نیازها و حقوق آنها توجه کنیم؛ از آموزش خط بریل گرفته تا مناسبسازی فناوریها و حمایتهای مادی، هر اقدامی میتواند تأثیری بزرگ بر زندگی نابینایان داشته باشد.
موسساتی مانند خیریه نیکان ماموت، با تلاشهای خود نشان دادهاند که تغییر ممکن است. بیایید با حمایت از این موسسه و سایر نهادهای خیریه، گامی مؤثر در جهت بهبود شرایط جامعه نابینایان و کمبینایان برداریم. روز جهانی خط بریل، فرصتی است تا همه ما در کنار این جامعه باشیم و برای جهانی بهتر و روشنتر تلاش کنیم.
نظرات
نظر شما در مورد این مطلب چیست؟