روز جهانی سرطان؛ روز آگاهی
به نظر می‌رسد دیر یا زود سرطان روی همۀ ما تأثیر می‌گذارد. به همین دلیل است که 4 فوریه، روز جهانی سرطان برای افزایش آگاهی در مورد پیشگیری، تشخیص و درمان مهم است. فعالیت‌های روز جهانی سرطان که توسط اتحادیۀ بین‌المللی کنترل سرطان در سال 2008 آغاز شد، به دنبال کاهش چشمگیر بیماری و مرگ ناشی از سرطان تا سال 2020 است.
فقط شنیدن نام سرطان دلهره و ترس را به جان هر انسانی روانه می‌کند. چه برسد به آنکه فردی از نزدیکانش به این بیماری مبتلا شود. گرچه از ابتلاء به برخی از انواع سرطان می‌توان جلوگیری و یا با تشخیص اولیه، بسیاری از سرطان‌ها درمان‌پذیر هستند اما این موضوع هیچ چیز از لزوم آگاهی از سرطان، خطرات و راه‌های پیشگیری از آن کم نمی‌کند.
در ایران هم سرطان یکی از آن بیماری‌هایی است که هر سال جان بسیاری از مردم را می‌گیرد. بنا بر اعلام ادارۀ پیشگیری از سرطان وزارت بهداشت، ۱۶ درصد علل مرگ‌ومیر در ایران ناشی از سرطان است و سالانه ۴ تا ۵ هزار میلیارد تومان هزینه سرطان در کشور است. از سال ۱۳۹۵ سرطان پروستات در مردان ایرانی به‌جای سرطان معده در ردۀ اول سرطان قرار گرفته است و در دو دهۀ آینده تعداد موارد سرطان در ایران از ۱۶۰ هزار به ۳۵۰ هزار نفر در سال خواهد رسید که دو برابر متوسط جهانی خواهد بود.
آمارهای اعلام‌شده از سوی این اداره نشان می‌دهد که ۶۸ درصد از خانواده‌های مبتلا به سرطان در کشور دچار هزینه‌های کمرشکن می‌شوند. موضوعی که می‌تواند حیات و بقای بسیاری از خانواده‌ها را با خطر مواجه کند و موجب فروپاشی خانواده‌ها شود.
در ادامه می‌خوانید:
- تاریخچۀ روز جهانی سرطان
- سرطان چیست؟
- جدول زمانی روز جهانی سرطان
- رسم‌های روز جهانی سرطان
- چگونه روز جهانی سرطان را گرامی بداریم؟
- 5 واقعیت کلیدی دربارۀ سرطان
- چرا روز جهانی سرطان مهم است؟
- نیکان و کمک به بهبود سرطان
تاریخچۀ روز جهانی سرطان
براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، سرطان یکی از علت‌های اصلی مرگ‌ومیر در سراسر جهان است. اتحادیه بین‌المللی کنترل سرطان (UICC) در سال 1993 تأسیس شد. مستقر در ژنو، یک جامعۀ مبتنی بر عضویت است که با تمرکز بر ریشه‌کنی سرطان در سراسر جهان و پیشرفت تحقیقات پزشکی فعالیت می‌کند. اولین روز جهانی سرطان به رهبری این اتحادیه همان سال در ژنو سوئیس جشن گرفته شد و چند سازمان معروف، انجمن‌های سرطان و مراکز درمانی هم از این طرح حمایت کردند.
روز جهانی سرطان در اولین اجلاس جهانی مبارزه با سرطان در سال 2000 رسمی شد. این رویداد در پاریس برگزار شد و اعضای سازمان‌های سرطانی و رهبران برجسته دولتی از سراسر جهان در آن حضور داشتند. سندی با عنوان «منشور پاریس علیه سرطان» شامل 10 مقاله امضا شد که تعهد جهانی به بهبود تسهیل و کیفیت زندگی بیماران سرطانی را تشریح می‌کند. در روز جهانی سرطان پیشرفت و افزایش سرمایه‌گذاری در تحقیق، پیشگیری و درمان سرطان از مهم‌ترین برنامه‌هایی است که بر انجام آنها تأکید می‌شود. ماده X این منشور رسماً 4 فوریه را روز جهانی سرطان اعلام کرد.
سرطان انواع مختلفی دارد، بنابراین رنگ‌ها و نمادهای مختلفی به عنوان نشانۀ انواع سرطان و ترویج مبارزه با آن استفاده می‌شود. به عنوان مثال، روبان نارنجی برای ایجاد آگاهی در مورد سرطان در کودکان است، در حالی که روبان صورتی در جهان با آگاهی از سرطان سینه مرتبط است. به عنوان نماد امید برای بیماران و بازماندگان، گل نرگس توسط انجمن سرطان آمریکا برای آینده‌ای استفاده می‌شود که این بیماری تهدیدکنندۀ زندگی، دیگر وجود نداشته باشد.
در این روز، سالانه صدها رویداد و گردآوری کمک مالی در سراسر جهان برگزار می‌شود تا افراد، جوامع و سازمان‌ها را در بیمارستان‌ها، مدارس، مشاغل، بازارها، سالن‌های اجتماعی، پارک‌ها و غیره گرد هم آورد. مبتلایان به سرطان تنها نیستند و همۀ ما در کاهش تأثیر جهانی این بیماری مسئولیت داریم.
سرطان چیست؟
سرطان زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های غیرطبیعی به سرعت تکثیر می‌شوند و به سایر بافت‌ها و اندام‌ها گسترش می‌یابند. در بدن یک فرد سالم، روزانه میلیون‌ها سلول شروع به رشد و تقسیم می‌کنند تا بدن قادر به انجام فعالیت‌های خود باشد. سلول‌های سالم چرخه زندگی، روش تکثیر و مرگ مخصوص به خود را دارند. سلول‌های جدید جایگزین سلول‌های قدیمی یا آسیب دیده می‌گیرند. در صورت بروز سرطان این روند مختل شده و منجر به رشد غیر طبیعی سلول‌ها می‌شود. این تغییرات با جهش در DNA ایجاد می‌شود.
DNA در ژن‌های سلولی وجود دارد و به سلول‌ها دستور چگونگی عملکرد و نحوۀ تقسیم‌شدن را می‌دهد. جهش در DNA اغلب رخ می‌دهد، اما معمولاً سلول‌های طبیعی قادرند این اشتباهات را تصحیح کنند. هنگامی که سلول‌ها نتوانند اشتباهات را تصحیح کنند، بدن مستعد بروز سرطان می‌شود.
هنگامی که جهش سلولی رخ می‌دهد، ممکن است سلول‌های جدید به اشتباه جایگزین سلول‌های دیگری شوند. این سلول‌های اضافی می‌توانند بی‌وقفه تقسیم شوند، و تومورها را تشکیل می‌دهند. تومورها بسته به محلی که در بدن رشد می‌کنند، می‌توانند مشکلات مختلفی را به وجود آورند. همۀ تومورها سرطانی نیستند. تومورهای خوش خیم سرطانی نیستند و به بافت‌های مجاور گسترش نمی‌یابند. گاهی تومورها می‌توانند بزرگ شوند و باعث ایجاد مشکلاتی در اعضای مجاور و بافت‌ها شوند. تومورهای بدخیم سرطانی هستند و می‌توانند به سایر قسمت‌های بدن حمله کنند. برخی از سلول‌های سرطانی همچنین می‌توانند از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی به مناطق دیگر بدن منتقل شوند. این فرایند متاستاز نامیده می‌شود. سرطان‌هایی که دارای متاستاز هستند پیشرفته‌تر از سایر انواع هستند.
سرطان‌ها با توجه به منطقه‌ای که شروع به رشد می‌کنند و نوع سلولی که از آنها ساخته می‌شوند، نام‌گذاری می‌شوند. به عنوان مثال، سرطان که در ریه‌ها شروع می‌شود و به کبد گسترش می‌یابد، سرطان ریه نامیده می‌شود.
کارسینوما سرطانی است که در پوست و یا بافت‌هایی از سایر ارگان‌ها بروز می‌کند. سارکوم سرطان بافت‌های پیوندی مانند استخوان‌ها، عضلات، غضروف و رگ‌های خونی است. لوسمی سرطان مغز استخوان است که در سلول‌های خونی ایجاد می‌شود. لنفوم و میلوما هم سرطان‌های سیستم ایمنی هستند.
جدول زمانی روز جهانی سرطان
4 فوریه 2000 روز جهانی سرطان اعلام شد. روز جهانی سرطان در اجلاس جهانی سرطان علیه سرطان در پاریس فرانسه اعلام شد.
سال 2007، تسهیلات بهتر. در نیکاراگوئه، روز جهانی سرطان، موجب یک همکاری بین‌المللی را برای ایجاد دسترسی بهتر به مراکز درمان سرطان در داخل کشور پدید آید.
سال2019، نورپردازی برای تغییر. برای حمایت از مقابله با سرطان، در این سال 37 شهر در سراسر جهان مکان‌های دیدنی مهم خود را با نورهای نارنجی و آبی تزیین کردند.
رسم‌های روز جهانی سرطان
روز جهانی سرطان به مراکز درمانی و سازمان‌های بین‌المللی محدود نمی‌شود. مردم، کسب‌وکارهای محلی، شرکت‌ها و دولت‌ها همگی گرد هم می‌آیند تا عموم مردم را در مورد انواع سرطان، نحوه آگاهی از آن، و درمان‌ها و اقدامات بالقوه‌ای که در صورت تشخیص انجام می‌شود، آگاه کنند. تبلیغات و اطلاعیه‌های مهم از طریق رادیو، تلویزیون، چاپ و رسانه‌های اجتماعی انجام می‌شود. جمع آوری کمک مالی، وعده‌ای غذا با حضور سخنرانان برجسته اغلب در این رویدادها برگزار می‌شود.
چگونه روز جهانی سرطان را گرامی بداریم؟
اجتماعی‌شدن
در رسانه‌های اجتماعی به کمپین‌های مقابله با سرطان و آگاهانی‌رسانی دربارۀ این بیماری بپیوندید. برای افراد ماجراجو، می‌توانید nohairselfie# را در فیس بوک یا توییتر نیز بررسی کنید.
یک لحظه وقت بگذارید و متعهد شوید
لحظه‌ای به تأثیر سرطان روی خود فکر کنید و متعهد شوید که اقدامات مثبتی انجام دهید، خواه اهدای زمان یا پول، برنامه‌ریزی برای قرار ملاقات با پزشک یا انتخاب سالم‌تری در وعده غذایی امروز.
دست دراز کنید و به خاطر بسپارید
لحظه‌ای را صرف ارتباط با عزیزان خود کنید که سرطان زندگی آنان تحت تأثیر قرار داده است.
5 واقعیت کلیدی دربارۀ سرطان
- نرخ مرگ‌ومیر سرسام آوری دارد؛ سرطان نرخ مرگ‌ومیر سرسام آوری دارد. هر سال 9.6 میلیون نفر بر اثر سرطان جان خود را از دست می‌دهند.
- می‌توان از آن جلوگیری کرد؛ حدود یک سوم سرطان‌های رایج قابل پیشگیری و درمان هستند.
- عامل اصلی مرگ‌ومیر است؛ سرطان دومین علت شایع مرگ‌ومیر در سراسر جهان است.
- درآمد یک عامل است؛ 70 درصد مرگ‌ومیر ناشی از سرطان در کشورهای کم درآمد اتفاق می‌افتد.
- سرطان فقط برجسم افراد تاثیر نمی‌گذارد؛ کل هزینه اقتصادی سرطان سالانه حدود 1.16 تریلیون دلار است.
چرا روز جهانی سرطان مهم است؟
یک‌سوم از شایع‌ترین سرطان‌ها قابل پیشگیری است
با راهبردهای مناسب برای پیشگیری از سرطان می‌توان کارهای زیادی را در سطح فردی، اجتماعی و سیاسی انجام داد. وقت گذاشتن برای درک اینکه شما، خانواده‌تان و جامعه‌تان چه کاری می‌توانید انجام دهید تا تغییر ایجاد کنید، می‌تواند تأثیر زیادی روی یک نفر داشته باشد.
سرطان علائم هشداردهنده‌ای دارد
بسیاری از سرطان‌ها علائم و نشانه‌های هشداردهنده‌ای دارند؛ فواید تشخیص زودهنگام نیز غیرقابل انکار است. هر چقدر هم که یک شخص مشغول باشد، وقت‌گذاشتن برای معاینه و صحبت با پزشک می‌تواند به ایجاد آگاهی و آرامش خاطر کمک کند.
صحبت‌‌کردن در مورد سرطان بهبوددهنده است
در حالی که پرداختن به سرطان می‌تواند موضوعی دشوار باشد، به‌ویژه در برخی فرهنگ‌ها و محیط‌ها، برخورد آشکار با این بیماری می‌تواند نتایج را در سطح فردی، جامعه و برنامه‌های کلان بهداشت و درمان بهبود بخشد. دانستن اینکه برای کمک به کجا مراجعه کنید و بخشی از یک شبکۀ پشتیبانی بزرگ باشید می‌تواند به همه کمک کند تا احساس امید و بهبودی داشته باشند.
نیکان و کمک به بهبود سرطان
پیشتر هم گفته شد که سرطان یکی از پرهزینه‌ترین بیماری‌هاست و می‌تواند خانواده‌ها را با بار مالی عظیم خود به نابودی بکشاند. مؤسسۀ خیریۀ نیکان ماموت به عنوان حامی خانواده‌ها کمک به درمان بیماران به‌ویژه بیماران سرطانی را یکی از اهداف مهم خود می‌داند. در اینستاگرام مؤسسه می‌توانید با مجموعۀ حمایت‌های درمانی مؤسسه بیشتر آشنا شوید.
در میان مددجویان نیکان خانواده‌های بسیاری هستند که سرطان آنان را با مشکلات بسیاری مواجه کرده است، نیکان به عنوان حامی خانواده نه فقط به آنها کمک می‌کند تا مراحل درمان را طی کنند بلکه تا آنجا در توان داشته باشد به کمک حامیان خود این خانواده‌ها را در زمینۀ معیشت، تحصیل فرزندان و اشتغال هم یاری می‌کند تا بتوانند به روزهای روشن‌تر زندگی قدم بگذارند.
نظرات
نظر شما در مورد این مطلب چیست؟