روز جهانی مبارزه با بیابان‌زایی و خشک‌سالی
زمین ما مجموعۀ متنوعی از زیست‌بوم‌هاست، هر بخش زمین محل زندگی جانوران و گیاهان خاصی است که از آب‌وهوای ویژه‌ای هم برخوردار است. بیابان هم نوعی از اکوسیستم‌های موجود در کره زمین است و به طور طبیعی جزو بخش‌های وسیع کرۀ زمین به حساب می‌آید. بیابان‌ها معمولاً سرزمین‌های خشک و کم‌بارانی هستند که به خاطر بارندگی سالیانۀ اندک، پوشش گیاهی کمی هم دارند.
این سرزمین‌های گرم‌وخشک البته برای زمین ضروری هستند تا ما مشکل از آنجا آغاز می‌شود که زیست‌بوم‌های پرآب‌تر و سرسبزتر زمین که محل زندگی گونه‌های دیگری از جانوران و گیاهان هستند و منباع تأمین‌کنندۀ آب هم در آنها قراردارند، شروع به خشک‌شدن کنند و به بیابان تبدیل شوند، پدیده‌ای که بیابان‌زایی خواننده می‌شود و خشک‌سالی به دنبال دارد.
روز جهانی مبارزه با بیابان‌زایی و خشک‌سالی که هر سال 17 ژوئن گرامی داشته می‌شود، برای پیشگیری از آنچه ذکر شد، انتخاب شده است. این روز بر بازپس‌گیری زمین‌های تخریب‌شده و تبدیل آن به محیطی سالم تمرکز دارد. خشک‌سالی یکی از جدی‌ترین خطرات برای توسعۀ پایدار، به ویژه در کشورهای در حال توسعه و حتی کشورهای توسعه‌یافته است. هدف اصلی این روز، یافتن پاسخ‌های قابل اجرا برای حل مشکل بیابان‌زایی، بازسازی زمین‌های تخریب ، افزایش انعطاف‌پذیری اقتصادی، افزایش درآمد و تضمین امنیت غذایی بشر است. این روز به ما فرصت خوبی می‌دهد تا باور کنیم، می‌توان خشک‌سالی و بیابان‌زایی را ریشه‌کن کرد.
در ادامه می‌خوانید:
- تاریخچۀ روز جهانی مبارزه با بیابان‌زایی و خشک‌سالی
- بیابان‌زایی چیست؟
- روز جهانی مبارزه با بیابان‌زایی و خشک‌سالی در گذر زمان
- چند سؤال دربارۀ روز جهانی مبارزه با بیابان‌زایی و خشک‌سالی
- روز جهانی برای مبارزه با بیابان و خشک‌سالی را چگونه گرامی بداریم؟
- پنج واقعیت مهم در مورد خشک‌سالی
- چرا روز جهانی مبارزه با بیابان‌زایی و خشک‌سالی مهم است؟
- نیکان و پیشگیری از بیابان‌زایی؛ کمپین درختکاری نوبت زمین
تاریخچۀ روز جهانی مبارزه با بیابان‌زایی و خشک‌سالی
مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز جهانی مبارزه با بیابان‌زایی و خشک‌سالی را در سال 1994 تعیین کرد. این روز برای افزایش آگاهی عمومی در مورد اقدامات مبارزه با بیابان‌زایی، به ویژه در مناطقی که با خشک‌سالی شدید مواجه هستند، ایجاد شد. برای اولین بار در سال 1995، مردم سراسر جهان روز جهانی مبارزه با بیابان‌زایی و خشک‌سالی را گرامی داشتند.
بر اساس گزارش سازمان جهانی هواشناسی (W.M.O.)، خشک‌سالی‌ها از سال 2000 نسبت به دو دهۀ قبل از آن، 29 درصد رشد داشته است. در حال حاضر خشک‌سالی مسئله‌ای اساسی است که بیش از 2.3 میلیارد نفر را با کمبود آب مواجه کرده است. بر اساس برآوردهای یونیسف، تا سال 2040، بیشتر کودکان در مکان‌هایی با کمبود شدید آب زندگی خواهند کرد.
خشک‌سالی فقط ویژۀ منطقۀ خاصی از زمین نیست بلکه هر کشوری را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهد. به همین دلیل بود که کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با بیابان‌زایی با مشخص‌کردن یک روز جهانی، اعلام‌کرد که همۀ مردم در سراسر جهان باید برای مبارزه با بیابان‌زایی و خشک‌سالی تلاش کنند.
در واقع هدف از انتخاب روز مبارزه با بیابان‌زایی و خشک‌سالی، الهام‌بخشیدن به افراد و تبدیل بحث‌های مربوط به خشک‌سالی و بیابان‌زایی به موضوعی حیاتی و جدی است. با پرداختن مداوم به این مسائل، می‌توانیم راه‌حل‌های پایداری برای نگهداری از سیاره‌مان پیدا کنیم.
بیابان‌زایی چیست؟
با اینکه پیش از این اشاره‌هایی به بیابان‌زایی کردیم، اما خوب است به این سؤال پاسخ دهیم که بیابان‌زایی چیست؟ بیابان‌زایی فرآیندی است که در آن زمین‌هایی که زمانی سالم و سرسبز بودند، تخریب شوند. این می‌تواند با خشک‌سالی، جنگل‌زدایی یا کشاورزی در اراضی طبیعی اتفاق بیفتد. همچنین بیابان‌زایی می‌تواند به دلیل تغییرات آب‌وهوایی رخ دهد.
بیابان‌زایی زمانی اتفاق می‌افتد که مواد مغذی در خاک آن‌قدر کم می‌شود که خود خاک دیگر حاصلخیز نیست و خشک می‌شود. در مقابل این فرایند بیابان‌های طبیعی، معمولاً از طریق طی مراحل طبیعی که زمان زیادی طول می‌کشد، متولد می‌شوند.
بیابان‌زایی مناطقی را تحت تأثیر قرار می‌دهد که به عنوان «زمین‌های خشک» شناخته می‌شوند، مناطقی که بیشتر در دو قارۀ آفریقا و آسیا وجود دارند. زمین‌های خشک حدود 40 درصد از مساحت کرۀ زمین را تشکیل می‌دهند و تقریباً 2 میلیارد نفر در آن زندگی می‌کنند.
بیابان‌زایی 10 تا 20 درصد از اراضی خشک را تحت تأثیر قرار داده است. این فرایند می‌تواند منجر به قحطی شود، زیرا مردم در بیابان قادر به کشت محصولات نیستند. همچنین بیابان‌شدن زمین‌های سبز، افزایش طوفان‌های خطرناک گرد و غبار را نیز به دنبال دارد و زندگی انسان‌ها را جداً تحت تأثیر قرار می‌دهد.
روز جهانی مبارزه با بیابان‌زایی و خشک‌سالی در گذر زمان
1992؛ معضل توسعه
بیابان‌زایی به عنوان یکی از مهم‌ترین تهدیدات توسعۀ پایدار در اجلاس زمین شهر ریو شناخته شده است.
1995؛ U.N.C.C.D. اعلامیه می‌کند
در 30 ژانویه، مجمع عمومی سازمان ملل این مناسبت را به رسمیت می‌شناسد.
2005؛ بدترین ضربه برای یک قرن
حوضۀ آمازون بدترین خشک‌سالی خود را در 100 سال گذشته تحمل می‌کند.
2017؛ مشارکت سازمان ملل متحد
سازمان ملل و شرکای آن از بیش از 70 کشور مستعد خشک‌سالی در توسعه طرح‌هایی برای کاهش بلایای خشک‌سالی حمایت می‌کنند.
چند سؤال دربارۀ روز جهانی مبارزه با بیابان‌زایی و خشک‌سالی
- تأثیر جهانی بیابان‌زایی چیست؟
بیابان‌زایی تأثیر بسزایی بر سلامت دارد. خطر گرسنگی، فقر، کمبود آب، تغییرات آب‌وهوا، ازدست‌دادن تنوع زیستی و به طور کلی ازمیان‌رفتن تعادل زیست محیطی را افزایش می‌دهد.
- سالانه چه مقدار زمین در اثر تخریب زمین از بین می‌رود؟
بیابان‌زایی و خشک‌سالی سالانه 75 میلیارد تن خاک حاصلخیز را در سراسر کرۀ زمین از بین می‌برد.
- چه عواملی در بیابان‌زایی نقش دارند؟
کشت بیش از حد، شیوه‌های آبیاری ناپایدار، تغییرات آب‌وهوایی، چرای بی‌رویه دام‌ها، از بین رفتن جنگل‌ها و قطع بی‌رویۀ درختان، مدیریت ضعیف زمین و تراکم بالای جمعیت انسانی از عوامل اصلی بیابان‌زایی هستند.
روز جهانی برای مبارزه با بیابان و خشک‌سالی را چگونه گرامی بداریم؟
رویدادی ترتیب دهید
شما می‌توانید با سازماندهی رویدادی که موضوع را برجسته می‌کند، روز آگاهی از خشک‌سالی و بیابان‌زایی را مشخص کنید.
از مسائل محیط‌زیست آگاه باشید
این روز همچنین فرصتی برای انتخاب راه‌هایی برای مسائل مختلف زندگی است که سازگار با محیط‌زیست باشند. تغییر شیوۀ زندگی به راه‌هایی سبزتر می‌تواند به پیشگیری از خشک‌سالی کمک کند. خرید کالا از کسب‌و‌کارهای آگاه به محیط‌زیست یک رویکرد اثبات‌شده برای کمک به حفاظت از زمین است.
درخت بکارید
درختان به مبارزه با بیابان‌زایی کمک می‌کنند زیرا مانعی کارامد برای فرسایش خاک هستند. شما می‌توانید چند درخت برای این مناسبت بکارید، حتی کاشتن چند درخت در حیاط خانه‌تان هم کافی است.
پنج واقعیت مهم در مورد خشک‌سالی
- نقاط آسیب‌پذیر
اسپانیا یکی از کشورهای اروپایی است که در برابر خشک‌سالی ناشی از آب‌وهوا و کمبود آب آسیب‌پذیرتر است.
- تهدید زنجیرۀ غذایی
خشک‌سالی می‌تواند زنجیره غذایی را مختل کند و به دلیل کمبود آب برای آبیاری محصولات منجر به قحطی شود.
- طولانی است
خشک‌سالی می‌تواند از یک هفته تا یک ماه، یک سال یا حتی بیشتر طول بکشد.
- کاهش خشک‌سالی با کاشت درخت
ریشه درختان و حتی برگ‌های بر زمین افتادۀ درختان کمک می‌کند تا آب بیشتر راجذب زمین و حفظ شود. وجود منابع زیرزمینی آب غنی، برای حفظ خاک و پیشگیری از فقیرشدن خاک آن بسیار مهم است.
- خشک‌سالی و افزایش جمعیت
افزایش جمعیت در اراضی خشک می‌تواند بر از میان رفتن خاک و خشک و بیابانی‌شدن آن تأثیر بگذارد.
چرا روز جهانی مبارزه با بیابان‌زایی و خشک‌سالی مهم است؟
آگاهی عمومی را بالا می‌برد
این مناسبت به مردم اطلاع می‌دهد که می‌توان به طور مؤثری با بیابان‌زایی و خشک‌سالی مقابله کرد. این یک یادآوری است مبنی بر اینکه راه‌حل‌ها قابل دستیابی هستند و ابزار حیاتی برای رسیدن به این هدف، افزایش مشارکت و همکاری همۀ اقشار جامعه است.
همکاری را تشویق می‌کند
مردم و دولت‌ها باید متحد شوند و برای دوری از خطرات این بلای طبیعی اقدام کنند. همکاری بین‌المللی در تلاش برای کاهش خشک‌سالی و بیابان‌زایی در آینده بسیار مهم است.
از افراد آسیب‌پذیر حمایت می‌کند
روز جهانی مبارزه با بیابان‌زایی و خشک‌سالی از کشورها می‌خواهد که با سازمان ملل متحد برای کمک به آسیب‌پذیرترین افراد همکاری کنند. بیشتر گروه‌های آسیب‌پذیر قادر به کمک به خود نیستند و به همۀ حمایت‌هایی که ما می‌توانیم ارائه کنیم، نیاز دارند.
نیکان و پیشگیری از بیابان‌زایی؛ کمپین درختکاری نوبت زمین
خیریه‌های معمولاً اجرای برنامه‌های محیط زیستی را بخشی از اهداف خود می‌دانند. مؤسسۀ خیریۀ نیکان ماموت به عنوان حامی خانواده‌ها و برای کمک به زندگی بهتر همۀ انسان‌ها بر روی زمین کمپین درختکاری «این بار نوبت زمین را راه‌اندازی کرده است. هدف این پروژه که سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری در برگزاری آن به نیکان کمک می‌کند، حفاظت از محیط‌زیست، کاهش آلایندگی‌های ناشی از سوخت‌های ماشینی، جلوگیری از پدیدۀ ریزگردها برای مدیریت بحران، کمک به بازسازی جنگل‌های سوخته و آسیب‌دیده و جلوگیری از ریزش بهمن است، مشکلاتی که به شکلی جدی هر روز زندگی انسان‌ها، جانداران و گونه‌های گیاهی را تهدید و حتی می‌توانند موجب مهاجرت ساکنان به شهرهای دیگر شوند.
کمپین درختکاری نیکان می‌کوشد به افزایش پوشش گیاهی در استان یادشده کمک و در عین حال با فروش هر نهال برای انجام کارهای خیر خود درآمد کسب کند. همچنین سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری به نیکان تضمین داده است که تا دو سال نهال‌های کاشته شده را آبیاری و مراقبت کند تا آنها به رشد کافی برسند و بتوانند به عنوان درخت‌های جنگلی با کمک باران و آب‌های زیرزمینی زنده بمانند. با این حال اگر این درختان در این زمان مشخص به ثمر نرسند یا آسیبی به آنها وارد شود، این سازمان موظف است آنها را یک بار دیگر و به صورت رایگان بکارد.
دربارۀ کمپین درختکاری نیکان می‌توانید در اینستاگرام مؤسسه بیشتر بخوانید، همچنین در بخش همت عالی سایت ما هم می‌توانید هر درختی که دوست‌دارید انتخاب کنید، بخرید و به دوستان و عزیزانتان هدیه دهید.
نظرات
نظر شما در مورد این مطلب چیست؟