به بهانه روز جهانی دیابت، چگونه با دیابت، خوب زندگی کنیم؟
نکاتی برای پیشگیری از دیابت و زیست سالم بیماران به مناسبت روز جهانی دیابت
با دیابت خوب زندگی کنیم»؛ این ترجمه‌ای پذیرفته‌شده از شعار پویش سه سالانه «فدراسیون جهانی دیابت» است. سازمان بهداشت جهانی هم ضمن همراهی با این شعار از ضرورت توجه به معنای عمیق آن و همچنین فراهم‌آوردن زندگی خوب افراد درگیر با بیماری دیابت می‌گوید؛ «شکستن موانع، پل زدن شکاف‌ها» هم عنوان اصلی و موضوع برنامه این سازمان در ۱۴ نوامبر؛ روز جهانی دیابت، هست. این شعارها و اصطلاحات، دقیقا چه معنایی دارد و زندگی خوب با دیابت دقیقا چگونه است؟ پیشینه نامگذاری چنین روز از کجا می‌آید؟ مقاله پیش‌رو به این پرسش‌ها و موارد مشابه پاسخ می‌دهد و از راه‌های پیشگیری می‌گوید. نخست اما نگاهی به تاریخچه این روز و میزان گستردگی افراد درگیر با بیماری دیابت بپردازیم.
بیماری دیابت؛ همراه ناخوانده بیش از ۵۰۰ میلیون انسان
به تعریفی ساده، دیابت نوعی بیماری مزمن است که بر توانایی بدن در استفاده یا تولید انسولین؛ هورمونی که سطح قند خون را تنظیم می‌کند، تأثیر می‌گذارد.
در یک دسته‌بندی کلی، دیابت به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: دیابت نوع یک که اغلب به دلیل عوامل ژنتیکی یا نقص سیستم ایمنی رخ می‌دهد و دیابت نوع دو که عمدتاً با سبک زندگی و عوامل محیطی مرتبط است. اگرچه آمار و اعداد متفاوتی از افراد مبتلا به دیابت منتشر شده اما براساس آمار سازمان جهانی بهداشت(WHO)، بیش از ۵۳۰ میلیون نفر در سراسر جهان به دیابت مبتلا هستند و پیش‌بینی می‌شود این عدد در سال‌های آینده به شدت افزایش یابد. دیابت اگر کنترل نشود، می‌تواند به مشکلات جدی مانند بیماری‌های قلبی، کلیوی، و اختلالات بینایی منجر شود.
ماجرای روز جهانی دیابت؛ احترام به دانشمندی که انسولین را کشف کرد
همچنان که پیش‌تر اشاره شد، چهاردهم نوامبر، روز جهانی دیابت است. اما این نامگذاری از کجا می‌آید و مبنای آن چیست؟ براساس اطلاعات پایگاه اطلاع‌رسانی فدراسیون بین‌المللی دیابت، ۱۴ نوامبر سالگرد تولد دانشمندی به نام «فردریک بانتینگ» است که انسولین را کشف کرده‌است. تاریخچه این نامگذاری هم به سال ۱۹۹۱ برمی‌گردد که بنیاد بین‌المللی دیابت (IDF) با همکاری سازمان جهانی بهداشت (WHO)، سال‌روز تولد این دانشمند را به عنوان روز جهانی دیابت نامگذاری کردند.
آن‌طور که بهداشت جهانی می‌گوید، هدف از نامگذاری چنین روزی افزایش آگاهی عمومی در ارتباط با علل، عوارض، روش‌های پیشگیری و درمان این بیماری روزافزون است. این سازمان‌ها هر سال برای چنین روز یک شعار هم انتخاب می‌کنند که شعار سال ۲۰۲۴، به این صورت است که «با دیابت خوب زندگی کنیم.» با این توضیحات به‌دنبال راه‌های پیشگیری و شیوه خوب زندگی‌کردن با دیابت برویم.
راه‌های پیشگیری از دیابت؛ ورزش و تغذیه سالم را جدی بگیریم
همچنان که پیش‌تر گفته‌شد، دیابت بر دو نوع یک و دو است؛ پیشگیری از دیابت، به‌ویژه نوع دو، اغلب به تغییرات سبک زندگی بستگی دارد. فعالیت بدنی منظم؛ مانند پیاده‌روی یا ورزش‌های هوازی، می‌تواند حساسیت بدن به انسولین را افزایش دهد. تغذیه سالم که شامل مصرف سبزیجات، میوه‌ها، غلات کامل، و کاهش مصرف قند و چربی‌های اشباع باشد، نقشی کلیدی در پیشگیری ایفا می‌کند.
علاوه‌براین، کارشناسان می‌گویند، برای پیشگیری از ابتلا به دیابت کنترل وزن بدن نیز حیاتی است؛ افرادی که اضافه‌وزن دارند بیشتر در معرض خطر دیابت نوع دو هستند. همچنین، کنترل استرس و خواب کافی تأثیر زیادی در کاهش خطر ابتلا به این بیماری دارد. توصیه می‌شود افراد در معرض خطر، آزمایش‌های منظم قند خون انجام دهند و با پزشک مشورت کنند.
چگونه با دیابت خوب زندگی کنیم؟
دیابت: بیماری‌ای قابل مدیریت با آگاهی و حمایت»؛ این عبارتی پرتکرار در همایش‌های ایرانی مرتبط با دیابت است که به‌‌طور خلاصه می‌گوید با دیابت هم می‌توان زندگی خوبی داشت. اما بحث درباره چگونگی ساخت و ایجاد زندگی خوب در هم‌جواری با یک بیماری بسیار انرژی‌بر است. براساس توضیحات پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان بهداشت جهانی، مدیریت دیابت مستلزم پایبندی به رژیم غذایی سالم، مصرف داروهای تجویزشده و پیگیری منظم سطح قند خون است.
بیماران درگیر با دیابت باید از یک برنامه غذایی متعادل که شامل منابع کربوهیدرات کم گلیسمی (مانند عدس و غلات کامل) است، استفاده کنند. ورزش منظم نیز کمک می‌کند سطح قند خون پایدار بماند. علاوه‌براین، مراجعه به متخصصان تغذیه، روان‌شناس‌ها، و مربیان سلامت می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی کمک کند. همچنین، بیماران باید به طور مرتب با پزشک معالج خود در ارتباط باشند تا روند درمان بهینه شود. حمایت از سوی خانواده و دوستان نیز در مدیریت بیماری و کاهش استرس بیمار اهمیت دارد.
چگونه می‌توان افراد کم‌برخوردار درگیر با دیابت را کمک کرد؟
برای نهادهای حمایت‌گر و خیریه، مانند مؤسسه خیریه نیکان ماموت، ساخت زندگی سالم و با کیفیت برای خانواده‌های کم‌برخوردار یک اصل و ارزش است و وقتی چنین جامعه هدفی درگیر بیماری دیابت هم باشند، اهمیت این حمایت و همراهی دوچندان هم می‌شود. علاوه‌براین، افراد کم‌برخوردار اغلب دسترسی کافی به امکانات درمانی و آموزش‌های لازم برای مدیریت دیابت ندارند و در چنین شرایطی نقش سازمان‌های خیریه و نهادهای حمایتی، برجسته و اثرگذار خواهد بود.
این نهادها می‌توانند نقش مهمی در ارائه کمک‌های مالی، توزیع داروهای حیاتی مانند انسولین، و برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای این افراد ایفا کنند. موضوع مهم دیگر اینکه گسترش آگاهی عمومی از طریق رسانه‌ها و کمپین‌ها هم می‌تواند تأثیرات مثبتی بر زندگی این افراد داشته باشد.
راه‌کار دیگر هم ایجاد کلینیک‌های سیار و ارائه مشاوره رایگان به این قشر است. این بحث را می‌توان به این صورت خلاصه کرد که با فراهم آوردن دسترسی به منابع اطلاعاتی و پزشکی، می‌توان به کاهش استرس و بهبود وضعیت بیماران کم‌برخوردارِ درگیر با دیابت کمک کرد. نقش نیکان، همدلی و همراهی با انسان‌های گرفتارشده در پیچ‌وخم زندگی است و آشکار است که این همدلی، سختی‌های گذر از پیچ دیابت را برای افراد کم‌برخوردار آسان می‌کند.
نظرات
نظر شما در مورد این مطلب چیست؟