روز جهانی توالت؛ دسترسی نابرابر به توالت‌های استاندارد
آمارهای سازمان ملل می‌گوید حدود دو‌میلیارد انسان در سراسر دنیا همچنان از دسترسی به سرویس بهداشتی محروم هستند
شاید ندانیم اما دسترسی به سرویس بهداشتی استاندارد چنان مهم و مسئله امروز جهان است که حالا «روز جهانی توالت» داریم و دسترسی به توالت استاندارد برای شهروندان و به خصوص زنان، یکی از معیارهای توسعه کشورها محسوب می‌شود؛ سازمان ملل متحد می‌گوید همچنان نزدیک به دو میلیارد انسان، دسترسی به سرویس بهداشتی استاندارد ندارند و معتقد است برای کمک به بهداشت و سلامت انسان‌ها و به‌خصوص افراد کم‌برخوردار و زنان این مسئله باید برطرف شود.
پیش از ورود به بحث خوب است اشاره کنیم که روز جهانی توالت در سال ۲۰۰۱ از سوی سازمان جهانی توالت نامگذاری و معرفی شود. دوازده سال بعد و در سال۲۰۱۳ هم مجمع عمومی سازمان ملل متحد، همین تاریخی یعنی ۱۹ نوامبر را رسما روز جهانی توالت نامید و حالا یکی از مناسب‌های رسمی و مهم از نگاه این سازمان است. این روز به‌ویژه برای آگاهی‌رسانی در مورد چالش‌های بهداشتی در مناطق کم‌برخوردار و محروم جهان طراحی شده است؛ جایی که میلیون‌ها نفر هنوز از دسترسی به بهداشت اولیه و توالت‌های بهداشتی محروم‌اند. در این مقاله، به تاریخچه و هدف روز جهانی توالت، مشکلات ناشی از دسترسی نداشتن به توالت، و نقش نهادهای خیریه در حل این بحران پرداخته خواهد شد.
«روز جهانی توالت» از کجا می‌آید؟
همچنان که پیش‌تر اشاره شد، روز جهانی توالت در سال ۲۰۱۳ توسط سازمان ملل متحد نامگذاری شد تا توجه جهانیان را به یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های بهداشتی جهان جلب کند: دسترسی نداشتن به توالت‌های بهداشتی استاندارد. روز جهانی توالت در تاریخ ۱۹ نوامبر هر سال، با هدف افزایش آگاهی جهانی و تحقق هدف‌های توسعه پایدار سازمان ملل برگزار می‌شود.
براساس اطلاعات پایگاه رسمی سازمان ملل هدف اصلی روز جهانی توالت، نه تنها اشاره به بحران بهداشتی ناشی از نبود توالت در برخی نقاط جهان است، بلکه دعوت به اقدام برای حل این مشکل و تضمین دسترسی به آب و توالت برای همه افراد است. علاوه‌براین سازمان روز جهانی توالت هم می‌گوید، در بسیاری از کشورها، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، تعداد زیادی از افراد هنوز از دسترسی به توالت‌های بهداشتی محروم هستند که این مسئله نه تنها به بهداشت فردی آسیب می‌زند بلکه موجب شیوع بیماری‌های خطرناک و تهدید جدی برای سلامت عمومی می‌شود.
بررسی اخبار این مناسبت در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که سازمان ملل و چندین سازمان بین‌المللی مرتبط دیگر در روز جهانی توالت، برنامه‌های مختلفی برای افزایش آگاهی در سطح جهانی؛ از جمله کمپین‌های رسانه‌ای، سمینارها و پروژه‌های مختلف برای جمع‌آوری کمک‌های مالی و فنی به مناطق محروم، اجرا می‌کنند. پیش از ورود به بحث نقش نهادهای خیریه در حل چنین مسئله مهمی، خوب است نگاهی به آمار و ارقام داشته باشیم و از آثار منفی دسترسی‌نداشتن به سرویس بهداشتی استاندارد صحبت کنیم.
چرا توالت این‌قدر مهم است؟
براساس گزارش‌های سازمان ملل متحد، بیش از دو میلیارد نفر در سراسر جهان به توالت‌های بهداشتی استاندارد دسترسی ندارند و این موضوع به‌ویژه در مناطق روستایی و فقیرنشین کشورهای در حال توسعه شدت بیشتری دارد. نبود دسترسی به توالت‌های مناسب موجب می‌شود که مردم به روش‌های غیر بهداشتی روی آورند که این وضعیت نه تنها بهداشت فردی را به خطر می‌اندازد، بلکه به شیوع بیماری‌های واگیر دار نظیر اسهال، وبا و هپاتیت نیز دامن می‌زند.
به علاوه، آلودگی آب‌های زیرزمینی و محیط زیست، نتیجه این رفتارهای غیربهداشتی است که می‌تواند در کوتاه‌مدت و بلندمدت آسیب‌های جدی به سلامت جوامع وارد کند. این مشکلات به‌ویژه در میان جوامع فقیر و حاشیه‌ای، که منابع مالی و امکانات بهداشتی محدودی دارند، بیشتر احساس می‌شود. کمبود توالت‌های بهداشتی در کشورهای در حال توسعه، به‌ویژه در مناطق جنگ‌زده و پس از بحران‌های طبیعی، یکی از چالش‌های اساسی در زمینه بهداشت عمومی به شمار می‌آید. در چنین مناطقی، تأسیس سرویس‌های بهداشتی استاندارد و پایدار برای کاهش آسیب‌های بهداشتی و ارتقای کیفیت زندگی ضروری است.
خطر سلامت در کمین زنان و خانواده‌های کم‌برخوردار
در بسیاری از نقاط جهان، به‌ویژه در مناطق فقیرنشین، زنان و دختران با مشکلات بیشتری نسبت به مردان به‌خاطر دسترسی‌نداشتن به توالت‌های بهداشتی مواجه هستند. در این مناطق، نبود سرویس‌های بهداشتی مناسب برای زنان نه تنها مشکلات بهداشتی ایجاد می‌کند بلکه موجب آسیب‌های اجتماعی و روانی نیز می‌شود. صحفه سازمان ملل متحد درباره روز جهانی توالت می‌گوید که زنان به دلیل شرایط فیزیولوژیکی خاص خود، برای حفظ بهداشت شخصی به توالت‌های استاندارد و مناسب نیاز دارند و عدم دسترسی به این امکانات می‌تواند موجب شیوع بیماری‌های مختلفی نظیر عفونت‌های دستگاه ادراری و تناسلی شود.
علاوه بر این، نبود توالت در مناطق عمومی یا دسترسی دشوار به آن‌ها موجب می‌شود که زنان مجبور شوند به مکان‌های غیررسمی یا خطرناک برای دفع فضولات خود مراجعه کنند که این امر منجر به آسیب‌های روانی و حتی تعرضات جنسی می‌شود. در این میان، دختران به‌ویژه در دوران بلوغ و قاعدگی، با مشکلات خاص‌تری روبه‌رو هستند. عدم دسترسی به توالت‌های استاندارد و بهداشتی، برای دختران در مدارس یا مکان‌های عمومی، باعث می‌شود که آنان مجبور به ترک تحصیل شوند یا نتوانند به‌طور کامل از آموزش‌های خود بهره‌برداری کنند. این موضوع در بلندمدت به نبود تساوی جنسیتی و کاهش فرصت‌های شغلی برای زنان و دختران می‌انجامد.
ساخت صدها چشمه سرویس بهداشتی استاندارد از سوی نیکان ماموت
نهادهای خیریه و سازمان‌های غیردولتی می‌توانند نقش مهمی در رفع مشکل دسترسی به توالت‌های استاندارد در مناطق محروم ایفا کنند و ضروری است که بیش از پیش به این موضوع مهم توجه نشان دهند. «موسسه خیریه نیکان ماموت» پیش‌تر و پس از سیل ویرانگر سال ۱۳۹۸ در استان سیستان و بلوچستان، علاوه‌بر کمک‌های مختلف، تأسیس و ساخت توالت‌های بهداشتی استاندارد در مناطق روستایی و کم‌برخوردار این استان را در اولویت قرار داد و بیش از صد چشمه سرویس بهداشتی استاندارد ساخت.
شاید بسیاری ندانند اما این کار چنان مهم است که می‌تواند زندگی بسیاری از ساکنان این مناطق و به‌خصوص زنان را برخی بیمارای کُشنده و واگیردار نجات دهد. کارشناسان دراین‌باره می‌گویند کهه ساخت توالت‌های بهداشتی در مناطقی که زنان به‌طور خاص از دسترسی به این امکانات محروم هستند، موجب بهبود سلامت جسمی و روانی آنان می‌شود.
این تغییرات به زنان این امکان را می‌دهد که بدون ترس از آزار و اذیت یا بیماری‌های خطرناک، از حقوق بهداشتی خود بهره‌مند شوند. همچنین، فراهم کردن شرایط بهداشتی مناسب برای زنان، به‌ویژه در دوران قاعدگی، می‌تواند به افزایش مشارکت آنان در تحصیل و شغل‌های مختلف کمک کند. مهم است تاکید شود که این اقدامات خیریه‌ای نه تنها در رفع بحران‌های بهداشتی نقش دارند بلکه به توانمندسازی زنان در جوامع محروم کمک می‌کنند و باعث می‌شوند که این افراد بتوانند زندگی بهتری داشته باشند و به‌طور فعال در توسعه اجتماعی و اقتصادی مناطق خود مشارکت کنند.
نظرات
نظر شما در مورد این مطلب چیست؟