روز ملی خلیج فارس
در تقویم هر سال ایران، روزهایی وجود دارد که در قلب مردم جای خاصی دارد، روزهایی که همه آن را دوست دارند و به آن افتخار می‌کنند. روز ملی خلیج فارس یکی از این روزهاست. مردم ایران به تک‌تک اجزای این سرزمین، عشقی بی‌دریغ دارند، سال‌ها قبل وقتی موضوع تحریف نام خلیج فارس مطرح شد، اعتراض مردم ایران چنان به مجامع بین‌المللی راه یافت که نه فقط نام خلیج فارس را به نقشه‌های جهان برگرداند بلکه موجب شد روز 10 اردیبهشت به عنوان روز ملی خلیج فارس انتخاب شود.
روز ملی خلیج فارس اکنون به مناسبتی برای بزرگداشت و توجه به این گنجینۀ ارزشمند ایران است. هر سال علاقه‌مندان به محیط زیست، فرهنگ و شهرهای حاشیۀ خلیج فارس این روز را گرامی می‌دارند و در سراسر ایران برنامه‌هایی برای این روز اجرا می‌شود.
مؤسسۀ خیریۀ نیکان ماموت به عنوان حامی خانواده و دوست‌دار محیط زیست، از جمله مؤسساتی است که خلیج فارس را چون گوهری گران‌بها می‌داند و برای حفاظت از آن می‌کوشد.
در ادامه می‌خوانید:
- تاریخچۀ روز خلیج فارس
- نام‌گذاری روز ملی خلیج فارس
- در روز خلیج فارس چه می‌توان انجام داد؟
- نیکان و حفاظت از دلفین‌های خلیج فارس
تاریخچۀ روز ملی خلیج فارس
نام‌گذاری روزی برای خلیج فارس از اتفاقات چند دهه قبل نشات می‌گیرد. تقریباً تا سال ۱۹۵۸ میلادی در همۀ نقشه‌ها، مناسبات سیاسی و اخبار از نام خلیج فارس برای این منطقه از ایران استفاده می‌شد. با این حال اوج گرفتن قوم‌گرایی در میان بعضی کشورهای عربی موجب شد در سال ۱۹۶۴ استفاده از این عنوان از سوی اتحادیه عرب برای مردم کشورهای عربی ممنوع شود.
موضوعی که گرچه تا چند دهه بعد پررنگ نبود اما شدت یافتن آن به واسطۀ گسترش رسانه‌ها موجب شد که از ابتدای دهه ۱۳۷۰ و اطلاع بخش آگاه جامعۀ فرهنگی و فعالان مسائل اجتماعی و فرهنگی از تحریف نام خلیج‌فارس در رسانه‌های گروهی کشورهای عربی، خشم و اعتراض مردم ایران را برانگیخت.
در سال 1383 پس از استفاده از نام تحریف‌شدۀ خلیج فارس در نسخۀ جدید اطلس جهانی مؤسسۀ نشنال ژئوگرافی، موج جدیدی از اعتراض فعالان اجتماعی و فرهنگی داخل و خارج از ایران به راه افتاد و پس از ارسال هزاران ایمیل، نامه اعتراضی و یک طومار اینترنتی (پتیشن) با بیشتر از ۱۲۰ هزار امضاء به مؤسسه مذکور، مدیر مؤسسۀ نشنال ژئوگرافی از مردم ایران عذرخواهی کرد.
پس از این بود که دولت وقت ایران تصمیم گرفت برای پاسداری از میراث معنوی و فرهنگی خلیج فارس روی را در تقویم ایران به نام این خلیج انتخاب کند.
نام‌گذاری روز ملی خلیج فارس
نام‌گذاری روز ملی خلیج‌فارس روندی طولانی داشت. ایده‌های ضرورت دفاع از نام خلیج‌فارس و راهکارهای عملی در مورد نام خلیج‌فارس، مدت‌ها در محافل کوچک آکادمیک مطرح بود. در مرداد و شهریور ۱۳۸۳ پیشنهادی سه‌گانه در وب سایت «پرشین گالف آنلاین» و از طریق ایمیل به رأی‌گیری عمومی طرفداران نام خلیج‌فارس گذاشته شد رأی‌دهندگان به ترتیب به ۹ آذر روز برگشت سه جزیره به نام ایران، ۲۹ اسفند روز ملی شدن صنعت نفت و ۱۰ اردیبهشت روز اخراج پرتغالی‌ها توسط ارتش ایران از خلیج‌فارس رأی دادند.
پس از بررسی مجدد، گروه تاریخ دانشگاه تهران اخراج پرتغالی‌ها از تنگۀ هرمز و خلیج فارس در روز ۱۰ اردیبهشت را تأیید کرد و این تاریخ، روز ملی خلیج‌فارس نام‌گذاری و در تقویم خورشیدی ایران ثبت شد.
در روز خلیج فارس چه می‌توان انجام داد؟
به خلیج فارس سفر کنید
اگر امکانات لازم مهیا باشد، سفر به خلیج فارس و دیدن سواحل و جزیرههای آن یکی از بهترین کارها برای این روز است. سفری که شناخت مردم، محیط زیست و آشنایی با مختصات این جغرافیای زیبا می‌تواند آن را فراموش نشدنی کند.
به برنامه‌های پاکسازی ساحل بپیوندید
اگر در حاشیۀ خلیج فارس زندگی می‌کنید، می‌توانید در برنامه‌های گروهی برای پاکسازی سواحل این خلیج و جزایر آن از زباله بپیوندید. برای دوستان و فامیل به خصوص کودکان از ضرورت پاکیزه نگهداشتن سواحل بگویید و آنها را با خود همراه کنید. مردم ساحل‌نشین یکی از مؤثرترین گروه‌ها برای حفظ این منطقه هستند.
با گونه‌های در معرض انقراض آشنا شوید
یکی دیگر از کارهایی که در روز ملی خلیج فارس می‌توانید انجام دهید، شناخت گونه‌های در معرض خطر و آشنایی با روش نجات آنهاست. دلفین‌ها و گونه‌های آبزی بسیاری هستند که در شن‌های ساحل گیر می‌افتند و بدون کمک مردم زنده نخواهند ماند. انجمن طرح سرزمین یکی از مؤسساتی است که با کمک مؤسسۀ خیریۀ نیکان ماموت در سواحل خلیج فارس برنامه‌هایی را برای آموزش و آشنایی مردم ساحل‌نشین برگزار می‌کند. خودتان یا کودکتان می‌توانید در یکی از این برنامه‌ها شرکت کنید و نجات بخش خلیج فارس باشید.
نیکان و حفاظت از دلفین‌های خلیج فارس
طرح حفاظت از دلفین گوژپشت خلیج فارس یکی از گونه‌های جانوری ارزشمند خلیج فارس ایران است که با همکاری مؤسسۀ خیریۀ نیکان ماموت و انجمن محیط زیستی طرح سرزمین اجرا شده است.
پس از ساخت بزرگ‌ترین پاستیل جهان در ایران به شکل یک دلفین و ثبت آن در کتاب رکوردهای گینس، مؤسسۀ خیریۀ نیکان ماموت، ۱۳ هزار و ۴۷۲ بسته پاستیل کلکسیونی به دست آمده از این پاستیل را به فروش رساند تا درآمد حاصل از آن برای حفاظت از دلفین گوژپشت خلیج فارس و آموزش کودکان و مردم بومی سواحل خلیج فارس در مورد زندگی آنها در اختیار انجمن طرح سرزمین قرار گیرد.
با انعقاد قرداد سه‌جانبه میان خیریۀ نیکان ماموت، انجمن طرح سرزمین و شرکت سازندۀ این پاستیل عظیم طرحی اجرا شد که هدف آن حفاظت از دلفین‌ها به وسیلۀ آموزش کودکان بومی حاشیۀ خلیج فارس بود.
برای اجرای این طرح انجمن طرح سرزمین ابتدا برنامۀ پایش زیستگاه این گونه از دلفین را انجام داد. حاصل این پایش انتشار کتابی دربارۀ دلفین گوژپشت خلیج فارس و حفاظت از آن بود. کتاب «دلفین گوژپشت» برای آموزش کودکان بومی ساکن ساحل خلیج فارس استفاده شد تا این کودکان با زندگی و اهمیت این گونه آشنا شوند و روش‌های حفاظت از آن را بیاموزند. همچنین در این پروژه و با درآمد حاصل از فروش پاستیل‌ها، انیمیشنی نیز از سوی انجمن طرح سرزمین ساخته شد که برای آموزش کودکان و بزرگ‌سالان دربارۀ دلفین گوژپشت و حفاظت و نجات آن استفاده شده است.
اجرای چنین طرح‌هایی می‌تواند به حفظ گونه‌های گیاهی و جانوری ارزشمند ایران زمین بینجامد. امید که همۀ نهادها و مؤسسات توانمند به یاری هم در مسیر حفاظت از محیط زیست ایران گام بردارند.
شما چه اندازه خلیج فارس را می‌شناسید و برای محیط زیست و جانوران آن اهمیت قائلید؟ نظراتتان را از باکس پایین مطلب با ما در میان بگذارید.
نظرات
نظر شما در مورد این مطلب چیست؟